Kernboodschap klimaatspijbelaars lijkt vooral bij N-VA niet door te dringen

Jan Janssen

Ik wil graag mijn oprechte bewondering over de 35.000 jongeren die op straat komen voor het klimaat kenbaar maken. Ik vind deze jongerenbeweging, om het met niet mis te verstane termen te zeggen, subliem.

Anderzijds voel ik plaatsvervangende schaamte om de onvolwassenheid van de reacties van heel wat volwassen op dit fameuze engagement. Ze leggen pijnlijk bloot waar nu net het schoentjes wringt.

Al jaren noemen experten en wetenschappers de klimaatverandering één van de grootste uitdagingen van deze tijd, waarvan de gevolgen vooral voelbaar zullen zijn voor degene die er het minste schuld aan hebben, namelijk toekomstige generaties, en mensen in ontwikkelingslanden. Elk jaar wordt hun bezorgdheid groter en wordt de hoogdringendheid en de ernst van de zaak meer en meer duidelijk.

Toch lijkt het klimaat nog steeds niet de plaats op de politieke agenda, noch het ambitieniveau gekregen te hebben dat het verdient. En kinderen en jongeren zijn er over het algemeen redelijk goed in om dit soort onlogisch gedrag van volwassenen, die de zaken ofwel te ingewikkeld maken, ofwel te vastgeroest zijn in bepaalde denkpatronen, te doorprikken.

Ze maken dus volledig terecht de juiste afweging dat het belangrijker is radicale stappen te ondernemen voor dit hogere doel dan die paar uurtjes les op de schoolbanken. Natuurlijk is de school belangrijk, maar die paar uurtjes les gaan heus geen verschil maken. Die paar uren op straat hopelijk wel, en zijn ongetwijfeld zeker zo leerrijk.

Pathetisch om te zien hoeveel volwassen in een kramp schieten omdat die rebelse jongeren het aandurven om de gewone gang van zaken te verstoren

Het onvermogen van veel volwassenen om diezelfde afweging te maken is hallucinant en toont exact aan waar het probleem zit. Pathetisch om te zien hoeveel volwassen in een kramp schieten omdat die rebelse jongeren het aandurven om de gewone gang van zaken te verstoren, en het systeem zoals wij dat voor hun bedacht hebben op een grote kus-mijn-kloten te trakteren. Terwijl dat nu net is wat er moet gebeuren. We moeten het hele systeem in vraag durven stellen. Radicaal anders durven denken. De juiste prioriteiten durven stellen. De paradigma’s veranderen.

En laat dat nu net niet de sterkste kant zijn van de vastgeroeste volwassenheid. Je kan geen dingen echt veranderen zonder de gewone gang van zaken te verstoren. Dat ruiken deze jongeren van kilometers ver, en is nu net hetgeen ze zelf wèl doen met deze actie. Daarom is die zo fantastisch !

Kritiek geven op een gebrek aan detailkennis en/of naïviteit, is muggenziften op de “dt-fouten”, maar verandert niks aan die supersterke kernboodschap. Foto’s boven halen van slordige festivalcampings is ofwel een zeer matige poging tot humor, ofwel van een bijna Tumpiaanse kinderachtigheid.

Voorlopig lijkt die kernboodschap echter nog niet doorgedrongen tot de grote machthebbers van dit stukje aardkloot. De grootste partij van Vlaanderen besluit op de proppen te komen met de term “ecorealisme”. Even had ik gehoopt dat ze daarmee bedoelen dat ze zoveel mogelijk rekening gaan houden met de klimaatrealiteit. Niet dus. Het gaat over zo min mogelijk veranderen aan “hun” realiteit. Het blijkt te gaan om het behouden van de realiteit die geleid heeft tot deze klimaatchaos.

Bovendien gaan zij ervan uit dat ze de realiteit zelf kennen. En daartegenover spreken ze over klimaatreligie. Zo proberen ze de waarheid die zij in pacht hebben te plaatsen tegen iets dat niet meer is dan een geloofskwestie. Wat een arrogantie. Wat een staaltjes framing en demagogie ! Knap en degoutant tegelijk. Niets is echter minder waar. De klimaatwetenschap is een stevig staaltje onderbouwde wetenschap gebaseerd op tonnen feiten en bewijslast, terwijl hun ideologische visie net gebaseerd is op een persoonlijke overtuiging.

Met dit soort cynische, paternalistische praat toon je aan dat je geen sikkepit begrepen hebt van de boodschap van deze jonge bende.

Als ik dan de kersverse kandidaat minister-president hoor verkondigen dat we ons toch niet mogen schuldig voelen voor een citytrip met het vliegtuig en dat het allemaal wel goedkomt door innovatie als we nog even geduld hebben, begin ik spontaan met mijn hoofd op de tafel te bonken. I rest my case. Zo behoudsgezind als een betonblok. Met dit soort cynische, paternalistische praat toon je aan dat je geen sikkepit begrepen hebt van de boodschap van deze jonge bende. Deze jongeren verdienen alle serieux en een serieuze paradigmashift, want ze hebben godverdomme gelijk.

Ze verdienen nog veel meer. Ze verdienen niet alleen dat de studenten zich achter hen scharen, maar ook de werkende mens. Maar wij volwassenen hebben het te druk met onze dagdagelijkse realiteit. We hebben het te druk met het in stand houden van het systeem. Ik wacht op de donderdag dat ook de werkende mens zich plots bewust wordt van de hoogdringendheid van het probleem, en er in slaagt boven de orde van de dag uit te stijgen. Die donderdag dat hij beslist om in plaats van een paar uur in de file te gaan staan, gaat meestappen bij het protest. Een paar uur burgerlijke ongehoorzaamheid, een paar uur fuck the system kunnen zeggen. Want exact dat is de eerste stap in echte verandering, en dat hebben deze jonge gasten maar al te goed begrepen. Tot donderdag ?

Jan Janssen (partner en project director bij CO2logic waar hij reeds bijna 10 jaar organisaties, bedrijven en overheden begeleid bij het in kaart brengen en verminderen van hun klimaatimpact. Hij schrijft deze opinie in eigen naam.