Reflectie op mijn engagement in Gent

Ontsnappen uit de illusie van power politics

© Aan Wal Gent

 

Ik zat vast in de illusie van machtspolitiek. Reeds een geruime tijd heb ik het gevoel dat er iets niet meer klopt met hoe de wereld bestuurd wordt. Politici hebben de voeling met de realiteit verloren, maar ze zijn niet alleen. Wij allen hebben voeling met de realiteit verloren.

Laat ons een voorbeeld nemen:

We hebben een reusachtig klimaatprobleem en we kijken toe hoe er te weinig verandert. Langs de ene zijde roepen we “de politiek moet meer doen”, “er is nood aan een radicale verandering”! Aan de andere zijde wonen we een beetje overal in Vlaanderen, is de auto nog steeds koning en blijven we doen alsof er niets aan de hand is. Als we eerlijk zijn dan hebben we schrik om de realiteit onder ogen te zien. Want we zijn sterke individuen en hebben gevochten voor onze plek in de wereld. Maar we willen die plek niet meer afstaan. Dus klampen we er ons aan vast.

Ik besloot dat het tijd was om me te engageren in burgerpolitiek. En dat was de meest intense beleving van mijn leven.

Het is aan de politiek om dat allemaal op te lossen. Tjongejonge, ik zou eigenlijk niet in de schoenen willen staan van de huidige politici.

Vermits de politiek niet meer werkte, besloot ik dat het tijd was om me te engageren in burgerpolitiek. En dat was de meest intense beleving van mijn leven. En als ik eerlijk ben dan moet ik mijn mede-belevers van deze tocht eeuwig dankbaar zijn.

Maar terug naar burgerbeweging. Wat kunnen we aan werken?

Optie A: change the system

Optie A. Het ligt allemaal aan het systeem. Mensen zitten vast in het systeem! ook politici (want ze zijn ook mensen niet te vergeten) zitten erin vast. Dus change the system! Een goede analyse, want het vertrouwen is laag in de politiek. En al zeker als we de laatste “magouilles” in het achterhoofd houden.

Het probleem hier is dat een nieuw systeem verzinnen best complex is en totaal geen garantie biedt dat er überhaupt iets daardoor zal veranderen. Mensen zijn systeembeesten (het systeem hier wordt ook wel eens de samenleving genoemd) en “gamen” graag het systeem. Als student leren we dat trouwens, hoe kan je met zo weinig mogelijk effort toch goeie punten halen? Waarom dat een curriculum zus of zo is opgesteld, het zal ons worst wezen, ons doel is een diploma scoren en daarna ligt de wereld aan onze voeten. Allez dat denken we dan toch.

Maar even serieus nu. Hoe kan je nu aantonen dat jouw systeem beter is dan een ander? Hoe krijg je mensen mee in die richting? Hoe kan je die mensen laten aanvoelen dat het systeem-gamen niet nodig is? Door het kleinschalig te testen! En feedback te verzamelen van de mensen die meedoen aan het experiment en die daarbuiten. Want lusten mensen wel het nieuw uitgedachte systeem? Hopelijk wel natuurlijk.

Optie B: het primaat van de kennis

Optie B: Het systeem is er, maar de politici nemen ongeïnformeerde beslissingen.

Toegeven, je kan niet alles weten. Politieke partijen hebben de neiging om zich intern te organiseren om als een legertje diverse posities in te vullen eenmaal ze verkozen worden. En leidt dit ook tot bekwame voorbereidingen? Daar kan geen antwoord op gegeven worden. Omdat er nooit voldoende achtergrond informatie gedeeld wordt waarop die beslissingen gesteund zijn.

Hier krijgen we een tweeledige vraag:

  1. Er nood aan openheid van alle informatie om een gefundeerd beeld te vormen.
  2. Het is duidelijk dat er meer burgers zijn met kennis van zaken dan politici. Dus laten we dan de beste dossiers voorbereiden om objectief, en met kennis van zaken een beslissing te nemen, maar ook door de burgers.

Dit systeem bestaat en heet technocratie. Het grote woord wordt enkel gevoerd als je kennis ter zake hebt. Er is geen plaats voor een gevoelsmatige ‘neen’. Dit is een ideaal vehikel voor de elite. Want laat ons eerlijk zijn. Objectiviteit bestaat niet. Dikke complexe dossiers vol met assumpties zijn de realiteit waar menig beleidsman/vrouw het moet mee stellen om beslissingen te nemen. Zeker als het over toekomstige projecties gaat.

Optie C: de nieuwe utopie

Optie C: We scheuren ons af van de huidige maatschappij en stichten een nieuw Utopia.

Een groep isoleren uit de maatschappij is geen nieuw idee en gaat in de praktijk niet. Het is bijzonder weinig inclusief en klopt niet met de geconnecteerde wereld waarin we ons bevinden.

Wat hebben bovenstaande opties gemeenschappelijk?

Ze zijn uitgedacht van en voor een elite. Een andere elite weliswaar dan de huidige. Maar een elite die denkt. En je moet al behoorlijk gestudeerd hebben om het allemaal te kunnen doorgronden. Bovendien ontbreekt het aspect “vertrouwen” in alle ideeën. Ofwel zorgt het systeem voor een vorm van controle. Ofwel de gerationaliseerde objectiviteit. Ofwel catalogeren ze de huidige maatschappij als wantrouwen.

Maar belangrijker, ze focussen allemaal op macht en op machtspolitiek. Een methode voor herverdeling van macht, een intellectuele uitoefening van macht en het ontsnappen van macht.

Macht, macht, macht en macht!

Maar waarom wordt er zo hard de focus gelegd op macht? En ontbreekt vertrouwen. Alle bovenstaande voorstellen creëren wantrouwen. Ik vind mij niet meer terug in bovenstaande keuzeopties. Misschien is het dit ontbreken van vertrouwen, dat aan de basis ligt van ons huidige politieke stelsel. Dat was in de tijdsgeest destijds misschien nodig, maar nu stilaan achterhaald.

Nu ben ik ongemeen hard voor de mensen waarmee ik bovenstaande trajecten onderzocht heb. Want ook ik zat vast in die illusie. Ook ik heb iets meer dan een half jaar geleden deze opties verdedigd. Daardoor snap ik ook hoe moeilijk het is om daarvan los te komen. Dus ik kijk met veel zachtheid terug naar alle betrokkenen. 

Maar nu is er een nieuwe tijd aangebroken, eentje waarin het zoeken wordt naar een nieuw evenwicht. Want toegeven, we gaan niet zomaar alles en iedereen plots vertrouwen.

Maar nu is er een nieuwe tijd aangebroken, eentje waarin het zoeken wordt naar een nieuw evenwicht. Want toegeven, we gaan niet zomaar alles en iedereen plots vertrouwen.

Eerst we moeten toegeven aan onszelf dat we vastzitten in de illusie van machtspolitiek. Het is nochtans duidelijk dat we ons anders aan het organiseren zijn en dat we de illusie van macht zelf aan het doorprikken zijn. Nu het nog beseffen.

Waar en hoe? Kijk om je heen. Voedselteams, energiecoöperatieven, tijdelijke invullingsprojecten, allerhande commons, deelinitiatieven,… zie je?

Wat er nu wel moet gebeuren dat weet ik niet. Er is geen groter plan klaar om iets te doen. Maar het moet wel anders. En liefst op een manier waar iedereen iets aan heeft, inbreng heeft en waar we de polarisatie achter ons kunnen laten. Nu staan we met z’n allen aan wal. Ik denk dat we een vlot proberen te bouwen, maar zeker weet ik dat niet.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.