Aangevuurd door extreemrechtse groeperingen en partijen klinkt de anti-Oekraïense retoriek in Polen steeds luider. Activisten, hulpverleners, journalisten en academici luiden de alarmbel: ‘We riskeren pas wakker te worden wanneer de haat uit de hand is gelopen.’

Twee wijken in de Libanese havenstad Tripoli, Jabal Mohsen en Bab el-Tabbaneh, vormden ooit één geheel. Door de Libanese burgeroorlog vielen ze uiteen en kwamen de bewoners tegenover elkaar te staan. Ze zijn intussen helemaal klaar met het geweld en proberen te bouwen aan een betere toekomst. 

Hanadi Nasser (25) was al een appartement in Parijs aan het zoeken, maar besloot om toch in Libanon te blijven. Ondanks de corruptie, de mislukte revolutie, de chaos, de onleefbare stad die Beiroet geworden is. Dit is het verhaal van een jonge Libanese die weigert te geloven dat alles verloren is.

Belarussen in Oekraïne verkeren in een juridisch limbo. De Russische invasie, met hulp van het regime in Belarus, zorgde voor toegenomen discriminatie tegenover Belarussen. Ook al zijn ze politiek vluchteling. ‘Wat heb ik in godsnaam met Loekasjenko te maken?’

Vier maanden ver van huis en van hun familie doen een aantal Oekraïense vrouwen terugkeren naar huis. Ook al is de Russische invasie verre van voorbij en is hun veiligheid niet gegarandeerd. Maar de koffers blijven klaarstaan. ‘Wie weet wat een volgende dag met zich meebrengt?’

‘Sami worden nog steeds beschouwd als primitieve mensen, als tweederangsburgers.’ Ze strijden vandaag in Zweden, samen met milieuactivisten, tegen de plannen van de Zweedse overheid voor bepaalde energieprojecten in Sami-gebied. Want Zweden investeert fors in groene energie, maar ten koste van wat en wie?

Het westen van Oekraïne bleef tot nu toe grotendeels bespaard van oorlogsgeweld. Maar gevreesd wordt dat dit snel kan veranderen. Ula Idzikowska is voor MO* in de westelijke stad Lviv. Ze ziet hoe vrijwilligers vluchtelingen opvangen en erfgoed preventief trachten te beschermen voor explosies.

Voor de Poolse Krzysztof en Barbara was de vluchtelingencrisis lang ver van hun bed. Tot ze een hongerige familie tegenkwamen tijdens een wandeling in het grensgebied met Belarus. Inmiddels hielpen ze al 200 mensen aan eten en onderdak. ‘De grenswachten zeggen dat wij meewerken aan mensensmokkel.’

De EU moet de migranten helpen die gestrand zijn aan de Pools-Belarussische grens, stelt Human Rights Watch. De organisatie vindt dat de Unie enkel focust op het politieke spel en te weinig op de menselijke drama’s die zich er afspelen. MO*medewerker Ula Idzikowska was recent ter plaatse.

Ze gaan niet naar school en kampen met de opgelopen trauma’s. Zijn ze verloren, de kinderen die opgroeien in de vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden? MO*journaliste Ula Idzikowska vroeg het aan psychologen in de kampen op Samos en Lesbos.

De mensenrechten aan de Pools-Belarussische grens worden geschonden, stelt Amnesty International in een pas verschenen rapport. Er zou sprake zijn van illegale gedwongen terugkeer. MO*medewerker Ula Idzikowska trok pas naar de regio. ‘Als we durfden terug te komen, gingen ze ons vermoorden.’

Traumatische ervaringen van asielzoekers en vluchtelingen optekenen, eist zijn tol. Veel mediamakers kampen met geestelijke gezondheidsproblemen. Journaliste Ula Idzikowska getuigt over haar eigen ervaringen.