In november vindt de volgende klimaattop van de Verenigde Naties plaats in Egypte. Volgens de Keniaanse milieuactiviste Wanjira Mathai, dochter van de eerste vrouwelijke Nobelprijswinnaar in Afrika, wordt die top ‘cruciaal’ voor het hele Afrikaanse continent.

Mogen westerlingen geen films over Afrika of vluchtelingen meer maken? Jawel, zegt directeur Orwa Nyrabia van het International Documentary Festival Amsterdam (IDFA). Maar waarom vinden Europeanen dat zij de westerse blik het beste kunnen bekritiseren? ‘Met macht moet je niet koketteren.’

Ze delen een verleden in de Ethiopische deelstaat Tigray: de Leuvense professor bodemkunde Seppe Deckers en zijn Gentse collega geografie Jan Nyssen. Met grote betrokkenheid volgen ze de burgeroorlog die er zich afspeelt. ‘Veel Ethiopiërs vinden dat Tigray deze catastrofe verdient.’

Historicus, onderzoeker én klimaatactivist Andreas Malm vindt het tijd dat de klimaatbeweging ophoudt braaf en timide te zijn. Daarvoor is de klimaatcrisis te nijpend geworden. De afbouw van fossiele brandstoffen wordt de inzet van een existentiële strijd tegen de industrie.’

Voor de VN moest 2020 het decennium inluiden dat de geschiedenis in zou gaan als keerpunt op vlak van klimaatverandering en de teloorgang van biodiversiteit. De wereldwijde aanpak van landdegradatie was daarbij cruciaal. Maar toen legde de coronapandemie alles stil. Waar staan we vandaag?

'Frames gebruiken we allemaal elke dag en zijn nodig om de werkelijkheid te begrijpen’, zegt hoogleraar Baldwin Van Gorp (KU Leuven). 'Maar sociale media draaien om likes en shares, en zijn gebouwd om te polariseren. Dan krijg je uitwassen.'

‘Het slechtste wat je kunt doen als de paden naar de toekomst bezaaid liggen met valstrikken, is met je ogen dicht je pad te vervolgen en de mantra prevelen dat alles wel goed komt’, schrijft de Frans-Libanese schrijver en intellectueel Amin Maalouf. 

Met Meryame Kitir (Vooruit) heeft België voor het eerst een minister van Ontwikkelingssamenwerking met een migratieachtergrond. Dat beïnvloedt mee haar visie. ‘Ik heb de kracht van zelfredzaamheid van kindsbeen af ervaren.’

Er rust allang geen taboe meer op extreemrechts. Opvallend veel jongeren voelen zich wereldwijd aangetrokken tot de masculiene cultuur van bloed en bodem, complottheorieën en uitsluiting, al zit het discours van extreemrechts vol tegenstrijdigheden. Vanwaar komt die fascinatie? 

Koloniale standbeelden en koninklijke spijtbetuigingen zijn zichtbare symbolen in een strijd die veel verder moet gaan. ‘De koloniale wereld met zijn ongelijkheden en hiërarchieën moet wijken voor een wereld van sociale rechtvaardigheid’, zegt historicus Sabelo Ndlovu-Gatsheni over de strijd tegen racisme en voor dekolonisering. ‘Daarvoor zijn coal ...

Volgens Braziliaans theoloog, filosoof en schrijver Leonardo Boff dreigt onze diepe beschavingscrisis af te glijden naar pure barbarij. Alleen een zorgende, liefdevolle houding ten aanzien van alles wat leeft, kan de mensheid opnieuw toekomst geven. Alleen zo overwint het leven de dood.

Een reddingsplan voor de EU na de coronacrisis kan ook een klimaatplan zijn, zegt de voormalige klimaatchef van de Europese Unie, Jos Delbeke. De crisis laat toe om een koolstoftaks in te voeren en een historisch akkoord te sluiten met de luchtvaartsector. ‘De twee uitdagingen, corona en klimaat, zijn in grote mate combineerbaar.'