Boeken van Russische auteurs drukken is voortaan verboden in Oekraïne. De grootste Russische schrijver van het moment, Michaïl Sjisjkin, kijkt ernaar met bloedend hart. ‘Mensen identificeren de Russische taal niet meer met literatuur, maar met de gruwelbeelden van wat Poetin heeft aangericht.’

In zijn nieuwe film “Why we fight?” onderzoekt Alain Platel hoe geweld in uiteenlopende vormen onze levens binnendringt. MO* gaat in gesprek met de gevierde theatermaker en met Midden-Oostenexpert Koert Debeuf. Die schreef in 2018 een boek waarin hij ons waarschuwt voor een dreigende oorlog.

‘Het is jammer dat veel sociaal werkers zo stil en volgzaam zijn', vindt sociaal werkster Rukhsana Zubair. Zij maakt als brugfiguur in Bredene de verbinding tussen ouders, de school en de buurt. 'Het is net belangrijk dat mensen hun mening durven geven en met hun eigen ideeën komen.’

In Slovenië en tot ver daarbuiten werd auteur Drago Jančar overladen met prijzen. Hij gebruikt die bekendheid in de strijd tegen nationalisme en xenofobie. En ondanks de getroebleerde geschiedenis en actualiteit van Slovenië blijven twee dingen overeind in zijn romans: de liefde en de wilskracht van het individu om te overleven.

Hij is wel eens voor verrader uitgemaakt: de van oorsprong Jamaicaanse Wayne Modest is directeur van vier Nederlandse musea met een koloniale erfenis én roofkunst in de collectie. Die moet wat hem betreft zo snel mogelijk terug. ‘Er is veel ongeduld.’

De Turks-Britse schrijver Burhan Sönmez werd in september verkozen tot nieuwe voorzitter van de wereldwijde schrijversorganisatie PEN International. MO* had een gesprek met hem over de vrijheid van verbeelding, over apolitiek verzet tegen onrecht en over literatuur als bindmiddel over grenzen heen.

Mogen westerlingen geen films over Afrika of vluchtelingen meer maken? Jawel, zegt directeur Orwa Nyrabia van het International Documentary Festival Amsterdam (IDFA). Maar waarom vinden Europeanen dat zij de westerse blik het beste kunnen bekritiseren? ‘Met macht moet je niet koketteren.’

Met zijn nieuwe roman “Dans le ventre du Congo” geeft Blaise Ndala de Congolezen die op Expo 58 in ons land werden tentoongesteld een stem. 'Dat een Congolese student vandaag nog aan de grens wordt tegengehouden, toont dat het zwarte lichaam nog altijd niet vrij is.'  

Hij kent het pessimisme van de rede, maar gelooft in het optimisme van de wil. Milo Rau is geen man die bij de pakken blijft zitten. Theaterdirecteur, cineast, essayist, onder al zijn hoedanigheden gaat een onvermoeibaar activist schuil die de controverse niet schuwt.  

Kan “Het Dwaallicht” van Willem Elsschot, het verhaal van Frans Laarmans en de dwalende Afghaanse matrozen in Antwerpen, een bijdrage leveren aan het collectief geheugen en de dialoog tussen alle inwoners? We brachten zeven Antwerpse Afghanen samen om dit monument van de Vlaamse literatuur te herlezen.

Waar zou Jezus Christus vandaag zijn pijlen op richten? Een vraag die de Zwitserse regisseur Milo Rau probeert te beantwoorden met zijn nieuwe film. Yvan Sagnet vertolkt de hoofdrol van een hedendaagse Jezus: ‘Hij voert een strijd voor de rechten van immigranten, voor armen en vrouwen.’

Onze blik op de werkelijkheid is aan het verschuiven en dat gaat niet zonder slag of stoot, stelt Bas Heijne vast. In zijn jongste boek gaat de gevierde Nederlandse schrijver daarover in gesprek met gerenommeerde denkers. ‘We zijn een speelbal in het informatietijdperk geworden.’