Drie arrondissementen die de Indiase verkiezingen bepalen

Congress, de oudste partij van hedendaags India, heeft het land de voorbije tien jaar bestuurd. Het heeft tijdens deze verkiezingen dan ook een extra grote handicap, want burgers kunnen de partij makkelijk verwijten dat de economische groei sputtert, dat er te weinig ontwikkelingswerk plaatsvindt of dat de staat door corruptie tot tien miljard euro verloren heeft.

De Bhartiya Janata Party  (BJP, de hindoe-nationalistische partij) was aan de macht tijdens de twee legislaturen voor 2004. Vandaag heeft de partij opnieuw de wind in de zeilen, dankzij de populariteit van Narendra Modi, deelstaatpremier van Gujarat en kandidaat-premier. Modi is een van de centrale figuren in de beweging voor hindutva of hindoe-identiteit. Hij heeft de touwtjes van zijn partij momenteel stevig in handen, maar draagt het stigma van een pogrom tegen moslims in zijn deelstaat Gujarat in 2002. De ideologie van de partij is niet alleen sterk pro-hindoe, maar ook pro-bedrijfswereld en anti-terrorisme.

Als derde “hond in het spel” verscheen dit jaar de Aam Admi Party (AAP), de Partij van het Gewone Volk.  De partij is vooral gefundeerd in een doorgedreven strijd tegen corruptie. Pas een jaar oud slaagde de AAP er eind 2013 in een regering te vormen in de regio Delhi. Na enkele maanden trok de partijleider de stekker uit het stopcontact omdat de partij haar beloften op het vlak van anti-corruptiewetgeving niet kon waarmaken. De AAP heeft vooral veel jonge mensen geënthousiasmeerd en de mogelijkheid gegeven zich politiek te engageren.

De nationale verkiezingen zijn tegelijk heel sterk lokale verkiezingen, omdat in elk van de 543 arrondissementen andere partijen kunnen opkomen en andere thema’s kunnen spelen. In sommige arrondissementen overheerst de nationale politiek dan weer, en dat heeft vooral te maken met de bewuste keuze van nationaal belangrijke kandidaten om het tegen elkaar op te nemen. 

VARANASI, de heilige stad

Uttar Pradesh, 665.490 kiezers in 2009. Verkiezingsdatum: 12 mei 2014

Hét grootste politieke gevecht van deze verkiezingen zal plaatsvinden in Varanasi, het vroegere Benares, de stad aan de oever van de Ganges. De kandidaat-premier van de hindoenationalistische Bhartya Janata Party (BJP), Narendra Modi, neemt het hier op tegen de leider van de anti-corruptiepartij Aam Admi Party (AAP), Arvind Kejriwal.

Kejriwal is eigenlijk een ingenieur die zijn carrière begon bij Tata Steel, maar al snel betrokken geraakte bij acties tegen corruptie en armoede. In 2006 kreeg hij de belangrijkste Aziatische mensenrechtenprijs (Ramon Magsaysay Prize) voor zijn inzet voor de wet op het Recht op Informatie. Vorig jaar versloeg hij bij deelstaatverkiezingen in New Delhi de zittende deelstaatpremier Sheila Dixit (Congress) met zijn pas opgerichte Partij van de Gewone Man (AAP). Congress was bereid om zijn minderheidskabinet te steunen, maar door onenigheid over het oprichten van een commissie voor aansprakelijkheid van politici nam hij begin dit jaar ontslag. Daardoor had hij ook opnieuw de handen vrij om bij deze nationale verkiezingen voluit te gaan en zijn arrondissement vrij te kiezen.

Narendra Modi, voor deze campagne afgekort tot NaMo, wordt beschouwd als een rechtse hindoeleider. Hij wordt op handen gedragen door de hindutva-beweging, die de hindoeïstische identiteit als basis van India’s staat en ontwikkeling promoot. Hij geniet ook brede steun vanuit de zakenwereld, die gelooft dat Modi India een nieuwe boost kan geven om van de huidige “vertraagde” groei van bijna vijf procent opnieuw naar acht procent en meer te klimmen.

NaMo wordt op handen gedragen door politieke hindoes én door de zakenwereld

Seculiere bewegingen en de brede moslimgemeenschap in India staan zeer afkerig tegenover Modi, vooral omwille van zijn vermeende rol bij de anti-moslimpogrom in Gujarat van 2002, toen hij daar ook al deelstaatpremier was. Zelf noemt Modi de seculiere politiek een manier om de moslims te pamperen, en benadrukt hij vooral het belang van krachtdadig en eerlijk bestuur om de ontwikkeling van het land op sporen te houden.

Kejriwal antwoordt daarop dat de keuzes in Varanasi niet communautair bepaald moeten worden, maar gefocust moeten zijn op de onaanvaardbare levensomstandigheden van de meerderheid en op de volkomen onaanvaardbare staat van publieke voorzieningen zoals wegen, onderwijs, gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen.

Over het algemeen is de AAP een partij en een beweging van middenklassemensen die zich afzetten tegen corruptie en het gebrek aan verantwoording in de samenleving. Het belangrijkste programmapunt van de partij is het installeren van een ombudsfunctie op verschillende niveaus zodat zowel politici als bedrijfsleiders meer en beter gecontroleerd kunnen worden door de burgers.

Het pleit voor Kejriwal dat hij de moeilijkste plek koos om deze verkiezingen te voeren. Op een andere plaats en met een minder formidabele tegenkandidaat zouden zijn nationale bekendheid en reputatie bijna vanzelf een zetel in de Lok Sabha opgeleverd hebben. Narendra Modi kreeg de kans om deze heilige hindoe-stad als decor voor zijn kiescampagne te gebruiken door een andere BJP- en hindutvaleider, Murli Manohar Joshi, die de voorbije jaren Varanasi vertegenwoordigde in de Lok Sabha, naar een ander arrondissement te verhuizen.

Modi-aanhangers bekogelden op 25 maart de verkiezingskaravaan van Kejriwal met zwarte inkt en eieren. Die aanval versterkte echter het aanzien van Kejriwal nationaal, als een uitdager van Modi die echt ernstig genomen moet worden. Die perceptie werd verder gevoed door het nieuws dat Modi ook zou opkomen in het arrondissement Vadodara in zijn thuisstaat Gujarat, een strategie die toegelaten is door de Indiase grondwet.

De kieswet bepaalt wel dat iemand die twee zetels wint, er een van moet laten vallen. Analisten geloven dat Modi in dat geval liever de zetel van Vadodara zal kiezen dan die van Varanasi. Of de kiezers van de Gangesstad die overweging zullen laten wegen bij hun keuze op 12 mei is uiteraard koffiedik kijken.

Op het moment dat we dit artikel schrijven, heeft Congress nog geen kandidaat voor Varanasi aangeduid. Gezien de late datum van de stembusgang, is daar nog tijd voor tot 24 april. Er gaan geruchten dat Priyanka Gandhi, dochter van Congress-voorzitster Indira Gandhi en zus van Rahul, de kopman van Congress in deze verkiezingen, zich daar kandidaat zou stellen. Maar aangezien die zet de seculiere stem in twee zou splitsen, en Modi de overwinning dus op een gouden schaaltje zou aanbieden, lijkt dat een weinig waarschijnlijk scenario. Anderzijds houdt Congress vol dat het wel degelijk een eigen kandidaat naar voren zal schuiven in Varanasi.

Volgens de kranten zouden de moslims van Varanasi, die 14 procent van de bevolking uitmaken, er bij Mukhtar Ansari, hun eigen, onafhankelijke kandidaat, op aandringen om zich terug te trekken, zodat de verkiezingsstrijd een echt duel tussen Modi en Kejriwal kan worden. Ansari verloor de vorige verkiezingen met slechts 17.000 stemmen.

AMETHI, het dynastieke centrum

Uttar Pradesh, 646.650 kiezers in 2009, 1,4 miljoen stemgerechtigden. Verkiezingsdatum 7 mei 2014.

Amethi is de thuisbasis van de eerste familie van de Indiase politiek, het geslacht Nehru-Gandhi, en het geldt als een van de laatste bastions van de macht van deze dynastieke politieke familie, die zo oud is als onafhankelijk India zelf. In de geschiedenis van Amethi als federaal kiesarrondissement werd er nooit een kandidaat met de familienaam Gandhi verslagen.

Geen toeval dus dat Rahul Gandhi, politiek erfgenaam van de Gandhi’s maar ook ondervoorzitter van de Congress-partij en wellicht kandidaat-premier indien de partij de verkiezingen zou winnen, zich hier verkiesbaar stelt. De twee vorige keren dat hij hier opkwam, werd hij vlot verkozen, de laatste keer met een marge van 300.000 stemmen tegenover Smriti Irani (BJP). Deze tv-actrice is ook dit jaar de voornaamste tegenkandidate van Gandhi. De derde kandidaat voor Amathi is Kumar Vishwas (AAP), een bekende dichter en professor Hindi-literatuur.

De BJP hoopt ook in dit arrondissement te kunnen profiteren van de nationale Modi-golf en een algemeen gevoel van Congress-moeheid. Irani was in het verleden altijd heel kritisch tegenover Narendra Modi omdat hij er in 2002 niet in geslaagd was het geweld tegen de moslims in Gujarat te stoppen. Recent liet ze die kritiek vallen, en nu verkondigt ze het officiële partijstandpunt, dat Modi de enige is die echt geschikt is om het land te leiden.

Over heel India zijn er ongeveer 150 miljoen kiezers die voor de eerste keer stemgerechtigd zijn, wat het gewicht van jongeren enorm belangrijk maakt.

Gandhi en Irani zijn allebei zodanig opgeslorpt door de nationale politiek dat ze nauwelijks in hun arrondissement actief geweest zijn de voorbije maanden. Vishwas daarentegen is al meer dan een maand lang bezig met het bezoeken van honderden dorpen, waar hij altijd in gesprek tracht te gaan met de bewoners. Op verschillende plaatsen werd ook hij bekogeld met zwarte vlaggen en eieren, maar dat heeft hem niet tegengehouden.

Vishwas’ voornaamste doelpubliek zijn de jonge kiezers die voorbij de grote namen en de dynastieke politiek kunnen kijken. Over heel India zijn er ongeveer 150 miljoen kiezers die voor de eerste keer stemgerechtigd zijn, wat het gewicht van jongeren enorm belangrijk maakt. Vishwas presenteert zichzelf als de pleitbezorger van de gewone mensen die een vuist willen maken tegen die oude politieke cultuur. Hij verhuisde met zijn hele gezin daarom ook naar Amethi, om dichter bij zijn kiezers te leven.

NEW DELHI, het kroonjuweel van de republiek

Delhi , 765.018 kiezers in 2009. Verkiezingsdatum: 10 april 2014

Ook in het arrondissement New Delhi gaat het om een driehoeksstrijd, tussen een volksvertegenwoordiger met tien jaar ervaring, een onderzoeksjournalist en een advocaat bij het Hooggerechtshof. Dit is een symbolisch heel belangrijk arrondissement, aangezien de nationale instellingen zich op dit grondgebied bevinden.

In het verleden kwamen grote nationale figuren van de BJP, zoals Atal Bihari Vajpayee, Lal Krishna Advani en Jag Mohan, vanuit New Delhi in het parlement. De voorbije tien jaar bezette Congress-politicus Ajay Maken de zetel. De opvallend goede score van de AAP bij de deelstaatverkiezingen van december 2013 suggereert dat die periode van Congress-vertegenwoordiging wel eens aan haar einde zou kunnen komen.

Ashish Khetan, de AAP-kandidaat voor de zetel van volksvertegenwoordiger, is een bekende onderzoeksjournalist die vooral naam maakte met onthullende reportages en onderzoek over de rellen in Gujarat in 2002. Zijn artikels en undercover-opnames hierover, in 2007 gepubliceerd in Tehelka magazine, leidden tot de veroordeling van verschillende betrokkenen. Ook de BJP-kandidate, Meenakshi Lekhi, is een bekende naam. Zij neemt, als vooraanstaande advocate, geregeld deel aan tv-debatten.

De grote groep ambtenaren in New Delhi werd tot nu toe beschouwd als een veilige groep kiezers voor Congress.

Khetan mikt met zijn campagne op de eerste plaats op de grote groep ambtenaren in het arrondissement, die tot nu toe beschouwd werden als een veilige groep kiezers voor Congress. Ook de inwoners van arme en illegale slums maken deel uit van zijn doelpubliek. 

Lekhi zet dan weer vooral in op het vrouwelijke kiespubliek, met een campagne die de nadruk legt op de onveiligheid voor vrouwen in de hoofdstad. Ze belooft ook werk te maken van de verfraaiing van “Luytens Delhi”, het deel van de stad dat door de Britten gebouwd werd en waar nu veel politici en ambtenaren wonen. Ze hoopt ook geholpen te worden door de hype die de media rond Modi gecreëerd hebben en die de politieke hoofdstad van het land in zijn greep houdt.