11 september werd mijlsteen voor Kasjmir

De oorlog tegen het terrorisme die de VS in Afghanistan ontketenden na de
aanslagen van 11 september, heeft tot verrassing van velen ook in Kasjmir
de kaarten anders gemengd. Tot de herfst van vorig jaar leek de bikkelharde
confrontatie tussen de Indiase ordediensten en de door Pakistan gesteunde
separatistische moslimrebellen nog tot in het oneindige kunnen doorgaan.

Toen de Amerikaanse bommenwerpers in oktober hun eerste ladingen losten
boven Afghanistan, amper 200 kilometer ten westen van de Kasjmierse
hoofdstad Srinagar, hadden veel inwoners van de deelstaat er nog hun hoofd
op verwed dat de onoverwinnelijke Taliban aan het langst eind zouden
trekken. Een cartoon waarop een grijnzende islamitische strijder de
Amerikanen welkom heet in Afghanistan en naast twee graven met
Groot-Brittannië en Rusland erop ook een nieuwe, nog lege kuil met het
alvast klaargemaakte bordje ‘VS’ toont, verscheen steeds weer opnieuw in
lokale publicaties.

Geestesgenoten van de Taliban in Kasjmir zetten onverstoord hun werk voort.
Vrouwen kregen te horen dat ze maar beter hun hele lichaam voor
buitenstaanders verborgen, en mannen dat ze hun baard hoorden te laten
staan. Jonge vrouwen zonder sluier werden lastiggevallen, sommige van hen
werden aangevallen met bijtende zuren. Overal in Kasjmir waren ook posters
van Osama bin Laden verkrijgbaar. Op 13 oktober richtten vier ‘jihadisten’
een verschrikkelijk bloedbad aan bij het deelstaatparlement in Srinagar,
maar bij de begrafenissen van de dag daarop werd er toch ‘lang leve de
Taliban’ geroepen.

Eind vorig jaar deden de nederlaag van de Taliban in Afghanistan en de
harde aanpak van de buitenlandse strijders die aan hun zijde meevochten, de
geestdrift van de islamisten in Kasjmir sterk bekoelen. Maar de zwaarste
klap kwam begin dit jaar. Na een aanslag van moslimseparatisten op het
Indiase parlement in New Delhi op 13 december, werd Pakistan door de VS en
enkele Europese landen zwaar onder druk gezet. In januari verklaarde de
Pakistaanse president Pervez Musharraf dat zijn land geen terroristische
groepen meer zou tolereren die zich voor vrijheidsstrijders uitgeven. De
dagen daarop arresteerde de Pakistaanse politie ongeveer 2.500
islamistische militanten, waarvan velen intussen wel weer zijn vrijgelaten.
De onvoorwaardelijke steun waarvan de Kasjmierse separatisten zich voor
eeuwig verzekerd achtten, is opeens weggevallen.

Volgens Nazir Masoodi, een journalist uit Srinagar, dringt de veranderde
internationale politieke situatie snel door in Kasjmir. Hij gelooft dat de
separatistische rebellen in hun trainingskampen in Pakistaans Kasjmir dit
jaar geen nieuwe rekruten meer hebben kunnen aantrekken. Veel Kasjmiri’s
realiseren zich dat de in vier etappes georganiseerde deelstaatverkiezingen
die op 16 september beginnen, nu echt iets kunnen veranderen.

De invloedrijke Kasjmierse politicus Abdul Ghani Lone bekocht zijn steun
aan het verkiezingsproces op 21 mei nog met zijn leven. Maar zijn partij,
de People’s Conference die sterk staat in het noorden van de deelstaat,
blijft vastbesloten om deel te nemen aan de stembusslag. De separatistische
All Parties Hurriyat Conference (APHC), een koepel waartoe ook de People’s
Conference behoort, boycot de stembusgang. Maar de APHC heeft het moeilijk
om de rangen gesloten te houden, want de Indiase premier Atal Bihari
Vajpayee heeft aangekondigd dat alleen verkozen volksvertegenwoordigers
betrokken zullen worden bij gesprekken om het conflict over de status van
Kasjmir op te lossen. De steun van de Verenigde Staten en de Europese Unie
voor het verkiezingsproces maakt het ook moeilijker voor de APCH om vol te
houden dat de deelstaatverkiezingen alleen een instrument zijn voor India
om de bezetting van Kasjmir te kunnen verder zetten.