13.000 doden, plus één

Asmina was met vier vriendinnen op weg naar huis. Ze reden op een tweevaksbaan, een snelweg eigenlijk, naar hun dorp. De meisjes kruisten een legertruck precies op het moment waarop die op een landmijn reed. Asmina reed achteraan, maar het lichaam van de 21-jarige vrouw werd uiteen gereten. De achterkant van haar hoofd werd verpletterd door een rondvliegend stuk rots. Haar neus werd weggeblazen.

Een dozijn dorpelingen van Khaireni, in het centrum van Nepal, doen hun verhaal op de kale grond voor het huis van Asminas moeder. “Ze was een ijverig meisje, zo’n werker”, zegt haar moeder droef. “Ze was het mooiste meisje dat ooit in dit dorp geboren is”, zegt een man met grijze haren. Hij toont een foto van een lachende jonge vrouw in een leren jas.

De mama van Ganga Tripathi, één van de vier vriendinnen die gewond raakten, is radeloos. Haar dochter werd zwaar gewond door een legerhelikopter meegenomen op het vliegtuig naar Kathmandu, samen met de gewonde soldaten. We hebben sindsdien niks van haar gehoord. We weten niet eens waar ze is, zegt Tara Poudel, terwijl de twee kleine kinderen van haar dochter op schoot kruipen.

We zitten samen op een houten bank. Het terras van het kleine huis is overdekt met roestige golfplaten. De meeste slachtoffers van de burgeroorlog, die deze week ouder werd dan tien jaar, zijn net als Asmina en haar vriendinnen geen soldaten of rebellen maar doodgewone dorpelingen.


De maoïstische rebellen zeggen op te komen voor de extreem arme bevolking van Nepal. Ze hebben een taboe doorbroken, vindt een deel van de Nepalese elite. “Tien jaar geleden was het not done om het thema kaste aan te kaarten”, argumenteert een intellectueel in Kathmandu. “Vandaag praten de mensen dankzij de maoïsten over niks anders.”

In de Nepalese dorpen, waar 80 procent van de bevolking woont (meer dan de helft ervan leeft op minder dan een dollar per dag) hebben duizenden mensen de lokroep van de maoïsten gevolgd. De bestemming klinkt mooi: een maatschappij waarin vrouwen en kastelozen gelijke kansen hebben. Maar het pad is ellendig en dictatoriaal. Dorpelingen die zich afzijdig willen houden, hebben geen andere keuze dan hun voedsel, geld en zonen en dochters af te geven als de rebellen daarom vragen.

In het dorp Khaireni heeft niemand een goed woord over de maoïsten . Ze hebben de bom laten afgaan toen de meisjes langs fietsten. Ze hebben ongewapende agenten en soldaten laten weglopen en in de rug geschoten.” Bij de aanval kwamen 15 agenten en soldaten om. Zelfs de belangrijkste oppositiepartijen, die in november een politiek pact tekenden met de rebellen, veroordelen de recente aanvallen van de maoïsten.

De snelweg naar Butwal, de grootste stad in de buurt, is opnieuw opengesteld voor het verkeer. Fietsers palmen de straat in. Groepjes scholieren trappen zorgeloos langs. De hemden van de jongens bollen op, de meisjes dragen paarse, rode en gele ‘salwar kameez’ pyjama’s. Hun lange paardenstaarten hangen recht naar beneden en hun dunne sjaals wapperen in de wind.

De bussen, overvol en met passagiers op het dak, vrachtwagens en bromfietsen moeten op sommige plaatsten slalommen tussen de rotsen en bomen waar de rebellen wegblokkades hebben opgeworpen. Een handvol mannen is bezig ze te verwijderen. Een riskante job. Of ze bang zijn van represailles? “Ja we zijn bang”, zeggen ze. Maar in een land waar de economie is lamgelegd door stakingen en veldslagen is het moeilijk om een werkaanbieding te weigeren.

In een interview ter gelegenheid van de tiende verjaardag van de rebellie verklaarde de maoïstische leider Prachanda dat Nepal nog niet rijp is voor de dictatuur van het proletariaat. “Eerst moet er een democratische republiek komen.” Maar als de Nepalezen de monarchie willen behouden, dan kunnen ze dat. “Wij zijn bereid te aanvaarden wat het volk beslist.” Hier, op de hoogvlakten van Nepal, hebben de mensen al een keuze gemaakt: vrede.