2003 bracht geen soelaas op arbeidsmarkt

Het gisteren (woensdag) verschenen jaarrapport van de IAO bevat weinig opbeurende resultaten. “Sinds begin jaren negentig zien we een tendens waarin de sociale effecten van de economische politiek genegeerd worden,” zegt de regionale IAO-directeur Agustín Muñoz. Volgens het rapport bedroeg de werkloosheid in de eerste drie kwartalen van 2003 11 procent. In 2002 was dat 11,2 procent in dezelfde periode. Het totale werkloosheidspercentage daalde van 10,8 naar 10,7 procent.

In Brazilië steeg de werkloosheid van 12 naar 12,4 procent, in Ecuador van 6,3 naar 6,7 procent, in Mexico van 2,8 naar 3,2 procent, in Uruguay van 16,5 naar 17,4 procent en in Venezuela van 15,7 naar 18,9 procent. Cijfers over het laatste kwartaal zijn niet bekend. In enkele landen daalde de werkloosheid. In Argentinië gebeurde dit met 5,9 procent, in Chili met 0,4 procent, in Colombia met 0,5 procent, in Costa Rica met 0,1 procent en in Panama en Peru met 0,3 procent.

De jeugdwerkloosheid nam toe in Argentinië, Brazilië, Mexico, Chili, Uruguay en Venezuela. Jongeren en vrouwen blijken het moeilijkst een baan te kunnen vinden. De deelname van vrouwen op de arbeidsmarkt steeg in Argentinië, Bolivia, Honduras, Nicaragua en Paraguay. Maar hier gaat het meestal om werk onder slechte arbeidsomstandigheden. Veertig procent van de vrouwen in Latijns-Amerika werkt zwart, wat de kans op slechte betaling en ongelijke behandeling vergroot.

De gemiddelde arbeidsproductiviteit daalde vorig jaar in Latijns-Amerika met 0,5 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2002. “Het is duidelijk dat we de armoede niet efficiënt kunnen bestrijden zolang er geen betere banen komen en bedrijven die in staat zijn dergelijke banen te creëren,” zegt Muñoz. Hij pleitte voor een gezamenlijk aanpak in plaats van de fragmentatie uit het verleden, waarin het Internationaal Monetair Fonds zich richtte op financiën, de Wereldbank zich bezighield met ontwikkelingsvraagstukken, de Wereldhandelsorganisatie zich bekommerde om de handel, en arbeidskwesties het terrein waren van de IAO.

Het afgelopen jaar daalde de koopkracht van de minimuminkomens met 1,6 procent in Latijns-Amerika. Dit was een gevolg minimale aanpassingen en van de van inflatie (gemiddeld 10.2 procent). De inkomens daalden in Venezuela met 15,9 procent, in Uruguay met 15 procent, in Ecuador met 3,9 procent, in Peru met 1,9 procent, in Bolivia met 0,8 procent en in Mexico met 0,3 procent. De inkomens stegen echter in Brazilië (1 procent), Chili (0,9 procent) en Costa Rica (0,5 procent).

Hoewel er vorig jaar vergeleken met 2002 enkele verbeteringen zichtbaar waren in de arbeidsmarktsituatie in Latijns-Amerika, heeft dat herstel de daling van de werkgelegenheid in 2002 niet gecompenseerd, stelt het rapport.

Gerardina Gonzáles, regiodirecteur van de IAO in Midden-Amerika, zegt niet te kunnen voorspellen of een vrijhandelsovereenkomst die Amerika in december sloot met El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua, zal leiden tot een verbetering of verslechtering van de arbeidsmarkt in die landen. Costa Rica onderhandelt nog steeds over deelname aan het de overeenkomst, die nog geratificeerd moet worden. Het is volgens haar niet te zeggen of het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsakkoord (NAFTA), een akkoord tussen Canada, de VS en Mexico, heeft geleid tot een verslechtering van de arbeidsmarktsituatie in Mexico. Er zijn veel factoren die de arbeidsmarkt in Mexico beïnvloeden, waaronder het ‘tequila-effect’, de economische crisis van 1995, die geleid heeft tot het verlies van een miljoen banen in een maand tijd.