2008: het jaar van Birma

Exact zestig jaar geleden sprak Thakin Nu, de eerste premier van het opnieuw onafhankelijke Birma, zijn landgenoten toe. Hij verweet de Britten nauwelijks hun koloniale overheersing, maar legde vooral de nadruk op de schitterende toekomst die Birma te wachten stond –op voorwaarde dat het land zijn eenheid-in-verscheidenheid kon bewaren. ‘Er is geen ruimte voor onenigheid of ruzie –etnisch, communaal, politiek of persoonlijk- en ik roep de burgers van Birma hierbij op zich te verenigen en zonder zelfzucht samen te werken in het belang van het land waartoe we allen behoren’, aldus een plechtige Yhakin Nu. Zijn oproep had niet veel effect, want een jaar later had de centrale overheid in Rangoon al af te rekenen met gewapende opstanden van Karen, Karenni, Pa’O, Mon en communistische rebellen. Het is sindsdien nooit meer goedgekomen met het Gouden Land, zeker niet nadat generaal Ne Win in maart 1962 een militaire staatsgreep pleegde.
Het was pas 26 jaar later dat de Birmaanse bevolking het schrikbewind zo beu was dat het op straat kwam. De twintigste verjaardag van de opstand van 8.8.88 zal dit jaar zeker herdacht worden, al zullen de militairen zeker willen voorkomen dat hun verjaardagsfeestje van 19 september in het gedrang komt: die dag is het immers twintig jaar geleden dat de militairen na een maand van chaos en onduidelijkheid de opstand bloedig onderdrukten en een nieuwe junta oprichtten met de onheilspellende naam SLORC (State Law and Order Restoration Council).
Kyaw Zwa Moe, de hoofdredacteur van Birma-magazine en website The Irrawaddy, was eind december in Brussel op uitnodiging van MO*. Hij hoopt dat het lot de Birmanen in een jaar met zoveel verjaardagen goedgezind is. De grootste kans op een positieve kentering ziet hij ontstaan indien huidig sterke man Than Shwe van het toneel verdwijnt. ‘Misschien dat meer gematigde, rationele elementen binnen het leger op dat moment de overhand krijgen’, hoopt hij. Anderzijds wordt niet alleen Than Shwe een dagje ouder, ook oppositieleidster Aung San Suu Kyi wordt ouder en haar gezondheid is niet zo best. Indien zij overlijdt, vreest Kyaw Zwa, wordt het verzet tegen de militairen nog meer stuurloos en versplinterd –een kwaal waaraan het verzet nu al jaren lijdt.