Abdullah doet corrupte koppen rollen - analyse

Zelfs de grootste zaal van de rechtbank van eerste aanleg in Kuala Lumpur was niet groot genoeg om onderdak te bieden aan iedereen die de minister in het beklaagdenbankje wilde zien. Onder massale persbelangstelling arriveerde minister van Land en Coöperatieve Ontwikkeling Kasitah Gaddam donderdag met een escorte agenten van het Anticorruptie Agentschap (ACA) om twee beschuldigingen van corruptie te aanhoren. Kasitah zou in 1996 als voorzitter van de Sabah Land Development Board zijn positie misbruikt hebben bij de aankoop van aandelen. Kasitahwerd vrijgelaten nadat hij een borgtocht van 210.000 euro betaalde. De minister pleit onschuldig. Hij riskeert een lange gevangenisstraf en hoge boetes, of beide.

Maandag werd een andere topman uit de Maleisische high society opgepakt: Chia, de voormalige baas van staalgigant Perwaja Steel, dat nu opgezadeld zit met een verlies van 4 miljard euro. De poulain van voormalig premier Mohamad Mahathir wordt beschuldigd van fraude.

Bij de machtswissel in Maleisië in november, beloofde premier Abdullah dat hij de corruptie zou aanpakken. De arrestaties van de topfiguren zijn daar het eerste teken van. Abdullah zegt dat hij tot het bot wil gaan. Groot of klein, we zullen een net uitwerpen. En ik denk niet aan de politieke repercussies. Als we dat zouden doen, zal dat ons enkel afschrikken.

Critici stellen dat ze de premier enkel zullen geloven als er naast ‘ikan bilis’ (ansjovissen) ook ‘ikan jerong’ (haaien) gestrikt worden. De minister van Land en Coöperatieve Ontwikkeling is niet meteen een grote vis. En de carrière van Chia, die destijds persoonlijk aangesteld werd door Mohamad Mahathir, was toch al afgelopen.

Vanuit zijn cel in Kuala Lumpur deed Abdullahs oude aartsrivaal, Anwar Ibrahim (ooit vice-premier maar in diskrediet gevallen onder Mahathir) de arrestaties af als schone schijn. Er wordt niets ondernomen tegen de grote corruptie, inclusief de ministers die honderden miljoenen ringgit opstreken in commissies voor wapendeals en beursgangen. Anwar, die nu een straf van 15 jaar uitzit, had in 1999 klacht neergelegd tegen Chia en Mahathir omwille van hun rol in het financieel debacle bij Perwaja.

De oppositie is evenmin overtuigd. Oppositieleider Lim Kit Siang merkte fijntjes op dat Abdullahs ambtstermijn op dezelfde wijze startte als die van Mahathir. De ambtstermijn van beide heren ligt 22 jaar uit mekaar, maar beiden begonnen met een knallende start in de strijd tegen de corruptie. Volgens Lim moeten het Anticorruptie Agentschap en het openbaar ministerie meer bevoegdheden krijgen om de eenvoudige anticorruptieprincipes toe te passen die 22 jaar geleden onder Mahathir werden afgekondigd, maar nooit werden toegepast.

Kwatongen beweren Kasitahs arrestatie het gevolg is van politieke machinaties die op gang werden gebracht door de regerende coalitie in de deelstaat Sabah. In juni wordt het parlement van de deelstaat opnieuw gekozen, en Kasitah is daar één van de zwaargewichten in de oppositie.

De mensenrechtengroep Suaram looft de demarches van de premier maar vindt dat Abdullah radicale hervormingen moet doorvoeren. Eén van de belangrijkste hervormingen die Abdullah moet doorvoeren, is het afschaffen van de Wet op de Officiële Geheimhouding, zegt Cynthia Gabriel, de directrice van Suaram. Het achterhouden van informatie voedt de wortels van de corruptie.” Suaram vindt ook dat het Anticorruptie Agentschap onafhankelijker moet worden. Het ACA ressorteert nu onder het kabinet van de premier.