Afghaanse vluchtelingen steeds minder welkom in Pakistan

“De regering doet er alles aan om de Afghaanse vluchtelingen te pesten”, zegt Dost Mohammad, een leider van de Afghanen die in het vluchtelingenkamp Shamshalo in Peshawar, vlak bij de grens met Afghanistan, woonden.
De 44-jarige Jamila Bibi vreest zelfs dat ze zal moeten gaan bedelen en dat haar kinderen van honger zullen omkomen. “Ik heb als huismeid gewerkt. Maar nu is de plaatselijke bevolking niet meer zo happig om de Afghaanse vrouwen een baan aan te bieden.”
Door de inval van de Sovjet-Unie in 1979 trokken de Afghanen massaal naar Pakistan. Op een bepaald moment leefden vijf miljoen Afghanen in het buurland. Tot drie jaar geleden waren er 24 vluchtelingenkampen in Pakistan maar de regering liet die sluiten nadat de internationale gemeenschap haar steun had ingetrokken.

Geregistreerd

Volgens VN-cijfers zijn sinds 2002 meer dan 3,5 miljoen Afghaanse vluchtelingen naar huis teruggekeerd. De verwachting is dat er dit jaar nog eens 130.000 terugkeren via het vrijwillige repatriëringsprogramma van de VN, tweemaal zoveel als vorig jaar.
Het is geen geheim dat Pakistan, dat de VN-vluchtelingenconventie van 1951 niet heeft ondertekend, niet graag gedurende langere tijd vluchtelingen opvangt. Er is wel een overeenkomst met Afghanistan en het VN-vluchtelingencommissariaat (UNHCR) om geregistreerde Afghaanse vluchtelingen tot december 2012 te laten blijven.
In 2007 registreerde Pakistan twee miljoen Afghaanse vluchtelingen. Volgens de VN zijn er nog 1,3 miljoen geregistreerde Afghanen in Pakistan. De meesten leven in Khyber Pakhtunkhwa, dat vroeger de Noordwestelijke Grensprovincie genoemd werd, maar er wonen ook Afghaanse vluchtelingen in de Pakistaanse stadscentra.

Criminelen

Mian Iftikhar Hussain, informatieminister van Khyber Pakhtunkhwa, ontkent dat Afghanen slecht behandeld worden. “We hebben afgezien door de aanwezigheid van de Afghanen maar we zouden nooit iets ondernemen tegen wie hier geldige verblijfsdocumenten heeft.” Bij de Pakistaanse bevolking leeft de perceptie dat de Afghaanse vluchtelingen al te veel banen hebben ingepikt omdat ze een lager loon vragen.
Hussain zegt ook dat Pakistan niet van plan is criminelen te laten blijven.  “We hebben statistieken die tonen dat 45 procent van de misdaden door Afghanen wordt begaan”, zegt politieofficier Mohammed Rafiq. “Ze begaan een misdaad en vluchten naar Afghanistan, waar ze niet opgespoord kunnen worden.”
Veel vluchtelingen zeggen dat ze het gevoel hebben gestraft te worden, ook al hebben ze geen misdaad begaan. Sinds de kampen in 2007 gesloten werden, valt de politie hen voortdurend lastig in verband met hun papieren. Veel vluchtelingen moeten ook in geïmproviseerde hutten wonen en elke baan aannemen die ze maar kunnen om toch maar te eten te hebben. Rehmat Shat bijvoorbeeld verdient 44 euro per maand als nachtwaker en dat is niet genoeg om zijn gezin te onderhouden. “Mijn twee kinderen verkopen groenten om mijn inkomen aan te vullen.”
Maar ondanks de vele problemen zeggen veel Afghanen dat ze zo lang mogelijk in Pakistan willen blijven. “We kunnen niet terug want thuis is er wetteloosheid, werkloosheid, slecht onderwijs en slechte gezondheidszorg”, zegt Shat.