Agenten krijgen carte blanche

De Awami League van oppositieleider en ex-president Sheikh Hasina besloot
uit protest de wintersessie van het parlement te boycotten. Zowel de
advocatenorganisatie van het Hooggerechtshof als de balies op het platteland
waarschuwen voor straffeloosheid voor overheidsambtenaren en willen het
voorstel zo snel mogelijk afgevoerd zien.

Volgens de eminente jurist dr. Kamal Hossain is het wetsontwerp in strijd
met de grondwet en zet de regering het parlement buitenspel. De mensen
dreigen elke bescherming te verliezen tegen willekeurige arrestaties en
martelpraktijken, zegt Hossain.

Het omstreden voorstel wil politieagenten en overheidsambtenaren immuniteit
verschaffen tegen aanklachten wegens lichamelijke, mentale of stoffelijke
schade en schendingen van burgerrechten in de periode van 16 oktober 2002
tot 9 januari 2003. De regerende Bangladesh Nationalist Partij (BNP) van
premier Khaleda Zia organiseerde toen een grootschalige politieactie tegen
de groeiende criminaliteit en wetteloosheid in Bangladesh. 11.000 mensen
werden opgepakt, onder wie 2.400 personen met een gerechtelijk verleden.

De actie verliep echter niet volkomen vreedzaam. Vijfduizend mensen liepen
tijdens of na hun arrestatie verwondingen op en 44 arrestanten stierven in
de gevangenis, mogelijk omdat ze mishandeld werden. In de beginfase van de
schoonmaakoperatie werden deze aantijgingen afgedaan als ongegrond. Toen
de eerste familieleden van slachtoffers met rechtszaken dreigden, beloofde
de overheid soldaten of politieagenten die hun boekje te buiten waren gegaan
streng te straffen.

In de plaats daarvan kwam tot eenieders verrassing een wetsontwerp uit de
bus om de ordetroepen immuniteit te verschaffen. De oppositiepartijen
schreeuwden moord en brand en beschuldigden de regering ervan
straffeloosheid te willen invoeren voor wie zich in overheidsdienst vergreep
aan een verdachte zonder dat deze eerst en fair proces had gekregen.

Toch zijn er ook leraars en professoren die vinden dat de balans van
Operatie Zuiver Hart uiteindelijk positief is. Zij wijzen erop dat slechts
30 procent van de vermoorde gevangenen activisten waren van de Awami League
en dat zestig procent sympathiseerde met de regeringspartij BNP. Enkele
gevallen van overdreven geweld hebben de hele operatie in diskrediet
gebracht, hoewel ze het leven en de bezittingen van miljoenen mensen heeft
gered, zo luidt het. Laat die boosdoeners boeten voor hun misdaden door
een eerlijk proces, stelt leraar Abdul Haque voor, die echter ook niet
gelukkig is met de immuniteitsregeling.

Uit opiniepeilingen blijkt een groot deel van de bevolking gewonnen voor een
grondige hervorming van de politie, die als door en door corrupt wordt
beschouwd. Er gaan ook stemmen op om voortaan niet langer het leger in te
schakelen en de exclusieve verantwoordelijkheid voor ordehandhaving aan de
hervormde politie te geven.