Aidscijfers Myanmar verbeteren ondanks terugval hulp

Hoge ambtenaren uit Myanmar en onafhankelijke experts zeggen dat het aantal HIV-besmettingen onder drugsverslaafden, militaire rekruten en zwangere vrouwen daalt in Myanmar. Maar dat succes kan alleen bestendigd worden als het land gauw weer meer hulp krijgt, waarschuwen ze.
“Geen ander ontwikkelingsland krijgt minder buitenlandse hulp”, klaagt Frank Smithius, de vertegenwoordiger van Artsen zonder Grenzen Nederland in Myanmar. “Als we de steun niet opvoeren, zullen er tienduizenden mensen sterven.”
Volgens een voorlopige schatting zijn er ongeveer 230.000 volwassenen met HIV besmet in Myanmar, zegt Wiwat Peerapatanapokin, een expert van het Instituut voor Beleidsonderzoek en Ontwikkeling in Thailand. Per jaar zouden daar ongeveer 13.000 nieuwe gevallen bijkomen. Vroegere schattingen gingen van een aantal seropositieven uit dat tot drie keer hoger was. Myanmar telt 50 miljoen inwoners.
Het Zuidoost-Aziatische land lijkt het probleem onder controle te hebben. In 1992 was bijna 63 procent van de intraveneuze drugsgebruikers er drager van HIV, nu is dat aandeel gestabiliseerd rond 40 procent, zegt Wiwat. Van de zwangere vrouwen was in 2000 2,5 procent besmet; tegenover 1,5 procent nu. Bij de rekruten daalde het aandeel tussen 1997 en 2006 zelfs van 2,5 procent tot 1 procent.
“De epidemie zwakt af, maar het gaat de laatste twee jaar erg traag”, zegt Witwat. Dat heeft het virus de kans gegeven zich ook buiten de risicogroepen te verspreiden. Bij vrouwen en kinderen is HIV in opmars.
Door de lange incubatietijd beginnen ook pas nu veel mensen in Myanmar aan de gevolgen van aids te sterven. Inmiddels maakt de ziekte meer dan 20.000 slachtoffers per jaar. Amper één seropositieve op tien die een behandeling nodig heeft, kan via de overheid aan aidsremmers komen. De gelukkigen wonen vooral in de grote steden en hebben genoeg geld. Artsen zonder Grenzen Nederland helpt nog eens 18.000 seropositieven. Maar de organisatie moet sinds juli nieuwe aanvragen weigeren - het geld is op.
Veel hulporganisaties en donorlanden schrikken ervoor terug in Myanmar aan de slag te gaan. Het regime is internationaal helemaal geïsoleerd geraakt door de hevige kritiek op de uiteenlopende mensenrechtenschendingen waaraan het zich zou schuldig maken. Critici zeggen ook dat de steun niet bij de behoeftigen komt.
Dat weerlegt Smithius, die al sinds 1994 in Myanmar werkt. Landen als Zweden, Groot-Brittannië, Noorwegen, Nederland en Australië zetten hun aidsprojecten in Myanmar ook voort. Het land kan niet zonder die buitenlandse hulp, zegt Min Thwe, de bestuurder van het Mynanmarese aidsprogramma.
Voor 2007 heeft de Myanmarese regering 21 miljoen euro uitgetrokken voor de strijd tegen HIV en aids, maar eigenlijk is er 31 miljoen euro nodig. Volgend jaar stijgt die nood tot 43 miljoen euro, maar tot dusver is daarvan maar 20 miljoen euro gevonden.