Aidsremmers onbetaalbaar voor meeste seropositieven in India

Aidsremmers zijn gewoon te koop in de meeste apotheken, maar de meeste patiënten hebben er het geld niet voor, zegt Irfan Khan, de coördinator van het Naz Care Home, één van de vier opvanghuizen voor aidspatiënten in New Delhi. Volgens Khan had minder dan 10 procent van de ongeveer 300 patiënten die de voorbije vier jaar werden opgevangen in het Naz Care Home, toegang tot aidsremmers.

De Indiase overheid geeft per inwoner ongeveer 11 euro per jaar uit aan gezondheidszorg. Daarvan gaat nog geen euro per inwoner naar de strijd tegen aids. Met dat geld kan steeds meer gedaan worden - aidsremmers worden almaar goedkoper. Volgens Khan kost een typische behandeling van patiënten waarbij de eerste problemen worden vastgesteld, een combinatie van Lamivir en Retrovir, nog maar de helft van drie jaar geleden. Maar ook die 30 euro per maand zijn onhaalbaar voor de meeste patiënten in India.

India telt volgens officiële schattingen ongeveer 4,5 miljoen seropositieven. Alleen ambtenaren krijgen gratis aidsremmers - zij moeten ook voor andere medicijnen en voor geneeskundige zorgen niet betalen. De National AIDS Control Organisation (NACO), een overheidsinstantie, stelt dat het te duur zou worden alle aidspatiënten in het land gratis te behandelen.

Maar andere ontwikkelingslanden als Brazilië, Argentinië, Mexico, Uganda en Zuid-Afrika slagen daar wel in - of zijn in elk geval van plan aidsremmers gratis ter beschikking te stelen aan al hun burgers. Brazilië, dat al sinds 1996 vasthoudt aan die politiek, is van plan goedkope aidsremmers uit India en China te importeren om die inspanning vol te houden.

Op 30 augustus zijn de lidstaten van de Wereldhandelsorganisatie tot een overeenkomst gekomen die ontwikkelingslanden toelaat goedkope kopieën van gepatenteerde geneesmiddelen tegen dodelijke ziekten als aids in te voeren. De Indiase farmabedrijven, die tot de grootste producenten van generische geneesmiddelen ter wereld behoren, kunnen enorm profijt halen uit die doorbraak.

Activisten vinden dat de Indiase overheid er dan ook maar voor moet zorgen dat aidsremmers nog veel goedkoper of helemaal gratis worden in India zelf. Daarvoor is wel een beleidswijziging nodig. Sinds India zijn geneesmiddelenmarkt in de jaren 90 heeft geliberaliseerd, houdt de overheid alleen de prijzen van basisgeneesmiddelen nog kunstmatig laag. De lijst van die geneesmiddelen wordt almaar korter. De kans is klein dat aidsremmers op de lijst komen. De farma-sector zou de hele prijsregeling eigenlijk willen afschaffen.

Aids-activisten hopen nu dat de rechterlijke macht de Indiase regering dwingt een bocht te maken. Reagerend op een verzoekschrift van de Punjab Voluntary Health Association heeft het hooggerechtshof de deelstaatregeringen en de NACO opgeroepen alle burgers op een gelijke manier toegang te bieden tot aidsremmers. Op de antwoorden van de betrokken overheden wordt nu in spanning gewacht.