Alleenstaande asielzoekers aan lot overgelaten in Frankrijk

Toen Saoul (niet zijn echte naam) besliste om Tsjetsjenië te ontvluchten, had hij nooit kunnen vermoeden hoe moeilijk het zou zijn om bescherming te krijgen in Frankrijk. Zijn broer was een strijder in de eerste oorlog tussen Tsjetsjenië en Rusland. Saoul ging net als zijn broer naar de gevangenis, maar kon zich tijdelijk vrijkopen. In de periode achter tralies werd Saoul herhaaldelijk gefolterd. Hij heeft nog sporen van verwondingen en heeft ernstige geheugenproblemen.

Saoul en zijn familie verlieten illegaal hun land en slaagden erin Frankrijk te bereiken. Hij was nog een van de gelukkigen die een plaats kreeg in een opvangcentrum voor asielzoekers van de vereniging France Terre d’Asile, in het zuiden van Frankrijk. Velen hebben minder geluk en lopen maandenlang van de ene dienst naar de andere.

Op straat

Het aantal asielzoekers in Frankrijk steeg in 2010 tot 52.762, aldus de laatste cijfers van het Franse agentschap voor de bescherming van vluchtelingen en staatlozen (Ofpra). Voor minder dan de helft zijn er opvangplaatsen, en die gaan meestal naar gezinnen. Daardoor belanden alleenstaanden vaak op straat. “Het is heel moeilijk om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen, we kunnen de evolutie van het aantal asielzoekers niet voorspellen”, verklaart de communicatiedirecteur van Ofpra.

Asielzoekers die toekomen in de haven van Toulon moeten eerst 150 kilometer verder naar Nice, waar ze toestemming kunnen krijgen om in Frankrijk te verblijven. Intussen hebben ze geen plaats om te slapen, geen geld, geen mogelijkheid om hun familie eten te geven en geen hulp om trauma’s uit het verleden te verwerken. Slechts enkelen krijgen financiële steun, maar die bedraagt maar een goede 10 euro per dag. Bovendien worstelen asielzoekers met het invullen van lange en gedetailleerde formulieren in het Frans om als vluchteling erkend te worden.

In juli maakte de Franse regering bekend dat ze in januari volgend jaar ongeveer vierhonderd banen schrapt van de tweeduizend in sociale diensten die vluchtelingen helpen. Virginie Morizot, regionaal directeur van France Terre d’Asil, vertelt dat liefdadigheidsorganisaties nu de hulp verlenen.

Taalbarrière

Saoul slaagde er eerst niet in het vluchtelingenstatuut te krijgen. Door de taalbarrière en zijn geheugenproblemen kon hij niet correct antwoorden op de vragen van een Ofpra-functionaris. Uiteindelijk verkreeg hij het statuut door beroep aan te tekenen bij het Nationale Hof voor Asielzoekers (CNDA).

“Maar de meerderheid van de beslissingen van het CNDA bevestigen die van Ofpra”, zegt de communicatiedirecteur van het Franse agentschap. En dat betekent de weigering van het vluchtelingenstatuut.

De moeilijkheden zijn niet voorbij eenmaal de asielzoeker erkend wordt. Een vluchteling kan tien jaar in Frankrijk verblijven met dezelfde burgerlijke rechten als Franse burgers, behalve stemrecht. Maar de financiële steun gaat geleidelijk naar omlaag.