Als mensen opstaan: respect!

Net als elke revolutie, bestaat de Egyptische revolutie uit drie componenten. Het is een sociale, nationale (patriottische) en democratische revolutie. Corruptie, ongelijkheid en stijgende voedselprijzen hebben de sociale component gevoed. De ongereguleerde speculatieve financiële markten hebben onmiskenbaar bijgedragen tot de weliswaar onbedoelde maar besliste val van Ben Ali en Mubarak, door het triggeren van de huidige golf van speculatie in landbouwproducten, die verbittering zaait in veel regio’s, waaronder Noord-Afrika. Het neoliberalisme definieert nergens een sociaal houdbaar economisch model.

De frustratie van het volk tegen de medeplichtigheid van regimes als de Verenigde Staten en Israël, vormden de nationale component. Hoewel er weinig openlijke  anti-imperialistische en anti-Israël claims werden gezien tijdens de demonstraties, is de verankering van het Egyptische regime met het volk verzwakt door tientallen jaren van Noord-Amerikaanse financiële manna en de zelfgenoegzaamheid van de koloniale politiek van de Israëlische politieke leidende elites. De Egyptische bevolking heeft door het radicale verzet tegen de heersende dictatuur en de noodtoestand haar patriottische zelfbewustzijn en nationale fierheid heroverd, hetgeen haar leiders verkwanseld hadden tijdens de ijzeren greep van de status-quo.

Maar het is vooral het democratische element dat de originaliteit van de Tunesische en Egyptische revoluties kenmerkt. Ondanks het ontbreken van een echte georganiseerde oppositie, ondanks een zwakke traditie van een onafhankelijk maatschappelijk middenveld, waren de Tunesische en Egyptische burgers toch in staat om autonoom de opstand van hun revolutie te organiseren en een onbetwistbare legitimiteit te veroveren, zo vredevol, dat de militairen niet durfden te schieten. De politie van de dictators heeft zeker honderden mensen gedood, maar de revolutie is geweldloos gebleven.. Door de volgehouden bezetting van de openbare ruimte, door de massale deelname van vrouwen, door gebruik te maken van het internet, door de permanente uitvinding van populaire slogans, afbeeldingen, banners, posters, gedichten, slogans, ook door de algemene staking, en helaas soms door zelfmoord, hebben de mensen de leiding van hun leven weer overgenomen. Zij verwierpen het alternatief,  ‘militaire dictatuur of islamitische dictatuur “, dat zo veel belangen behartigde, van Tel Aviv over Washington via Parijs naar Teheran. “Wij keken naar de televisie, nu kijkt de televisie naar ons”, zei een demonstrant op het Tahrir-plein.

De revolte van de straat, de opstand tegen de angst, de herovering van de publieke ruimte zijn etappes naar een andere wereld.

De lijst van dictaturen die nog gaan vallen — in de Arabische wereld en elders – is lang, en de serie is waarschijnlijk niet gesloten. Maar iedereen voelt al aan dat niets ooit nog hetzelfde zal zijn. De democratische revolutie heeft het geostrategische knooppunt in het Midden-Oosten ontgrendeld. De hoeksteen van het neoconservatieve apparaat — de gemakkelijke manipulatie van het terrorisme, de pseudo ‘oorlog der beschavingen’, islamofobie … – vertoont grote barsten.

Het Wereld Sociaal Forum, zopas geëindigd in Dakar, wijst een weg: die van samenwerking tussen volkeren en sociale bewegingen over de hele wereld om zo een meer rechtvaardige en democratische samenleving op te bouwen, tegen dictaturen en de financiële politie van de markten. Maar er is ook een les voor alle sociale bewegingen: hoe belangrijk internet en sociale media ook geworden zijn, uiteindelijk wordt de solidaire strijd van jong en oud, van mannen en vrouwen, van intellectuelen, middenklassen, werkenden en werklozen, gerealiseerd op straat. Tijdens de laatste dagen van de 18daagse Egyptische revolutie hebben steeds meer stakende arbeiders het lot van de heersende elite bezegeld.

De Egyptische en Tunesische revoluties zijn niet ten einde en perfect, maar de bevolkingen verdienen ons respect. De revolte van de straat, de opstand tegen de angst, de herovering van de publieke ruimte zijn etappes naar een andere wereld.

Eric Goeman is woordvoerder van Attac Vlaanderen.