Amerikaanse senatoren willen onmiddellijk ingrijpen in Darfur

Stem in de VN-Veiligheidsraad een nieuwe resolutie die de Sudanese overheid sancties oplegt. Breid het wapenembargo tegen de groepen in Darfur uit tot heel Sudan. Bevries de rekeningen van de verantwoordelijken van de moorden en geef hun geen visums. Voer de steun aan de Afrikaanse observatiemissie in de regio op. Stel een presidentiële gezant aan voor Sudan. Stel een vliegverbod in boven Darfur. Dat is het verlanglijstje van de Darfur Acountability Act, een wetsvoorstel dat Jon Corzine and Sam Brownback samen met zes andere senatoren gisteren (woensdag) neerlegden. We hebben geen dagen of weken te verliezen: er zijn miljoenen levens in gevaar zijn, zegt Brownback, de leider van de rechtse christelijke fractie van de Republikeinen.

Corzine and Brownback slaagden er vorige zomer in het Amerikaanse parlement de resolutie te laten goedkeuren die stelde dat de Sudanese regering en Arabische Janjaweed-milities een genocide begaan tegen de niet-Arabische moslimbevolking in de regio. Vorige week nog vond een speciale commissie van de Verenigde Naties dat er net niet genoeg bewijzen zijn om de term genocide in de mond te nemen.

De pogingen van de regering-Bush om een nieuwe resolutie over Darfur door de Veiligheidsraad te krijgen, zijn momenteel vastgelopen. De Europese Unie wil dat het Internationaal Strafhof in Den Haag zich buigt over de misdaden tegen de menselijkheid in Darfur. De VS, die het Strafhof niet erkennen, vinden dat er beter een speciale rechtbank komt. Rusland en China dreigen dan weer met een veto tegen een resolutie die economische sancties of een wapenembargo zou opleggen tegen Khartoem. Rusland verkoopt aanzienlijke hoeveelheden wapens aan het regime, en China heeft zwaar geïnvesteerd in de ontluikende Sudanese oliesector.

De impasses voeden een groeiende frustratie in Washington. Een ongewone coalitie van conservatieve christenen, mensenrechtengroepen en Democraten zet de overheid en het parlement hard onder druk om een einde te maken aan het geweld dat al minstens 70.000 en volgens sommige recente schattingen meer dan 300.000 mensen in Darfur het leven kostte. Onder de activisten heerst ook ongenoegen dat de regering-Bush een aantal van de bilaterale sancties tegen Sudan die het parlement vorige herfst goedkeurde, nog altijd niet uitvoerde. Zo bestaat er nog geen lijst van leden van de regering en de Janjaweed van wie rekeningen bevroren zouden worden. Ook hebben de VS de Veiligheidsraad nog niet gevraagd het mandaat van de observatiemissie van de Afrikaanse Unie (AU) uit te breiden.

Het nieuwe wetsvoorstel komt voort uit die frustratie. Maar het is niet-bindend en voegt weinig toe aan de bestaande wetgeving, vindt Eric Reeves, een hoogleraar aan Smith College en een bekende Amerikaanse activist in de Sudanese kwestie. Het roept met name niet op om het mandaat van de AU-missie uit te breiden. Reeves merkt ook op dat de Afrikaanse Unie duidelijk niet tegen haar taak is opgewassen, hoewel haar politieke leiders dan niet met zoveel woorden willen toegeven.

Het wetsvoorstel van de acht senatoren loopt met een boog om het dispuut over het Internationaal Strafhof in Den Haag heen. Het roept fijntjes op de misdaden in Darfur door te verwijzen naar een competente internationale rechtbank. Democraten en Republikeinen zijn dan ook hevig verdeeld over de kwestie. Uit een opinieonderzoek van de University of Maryland’s Program on International Policy Attitudes (PIPA) bleek dinsdag wel dat 60 procent van de Amerikanen vinden dat Darfur bij het Internationaal Strafhof thuishoort. Ze bleven bij die mening zelfs als de onderzoekers hen de bezwaren van hun regering uit de doeken deden.

Intussen gaf Human Rights Watch een videoband vrij van een interview dat het in september voerde met de hoogste Janjaweed-leider in Darfur, Musal Hilal. Daarin zegt die dat alle mensen in het veld onder de leiding staan van hoge legercommandanten. Deze mensen krijgen hun orders uit het Westelijke hoofdkwartier, en uit Khartoem. De Sudanese overheid heeft altijd beweerd dat het geen controle over de milities had en neutraal is. (ADR/PD)