Amerikaanse wapenlobby bestookt VN-wapenconferentie

Elke dag arriveren bij de Srilankaanse VN-missie uitpuilende postzakken met zo’n 4.000 brieven, kaarten en mails. Ze bevatten stuk voor stuk dezelfde anti-VN-boodschap en lijken deel uit te maken van een van de strak georganiseerde haatmailcampagnes waarvoor de National Rifle Association (NRA) bekendstaat in de Verenigde Staten.

Maar de NRA-campagne is totaal misplaatst, zegt Srilankaanse VN-ambassadeur Prasad Kariyawasam die is aangesteld om de conferentie voor te zitten. De VN-conferentie wil immers niet “kleine wapens bannen of het bezit van legaal geproduceerde en gekochte wapens aan banden leggen”. Wel wil de conferentie het actieprogramma evalueren dat vijf jaar geleden werd gestart tegen illegale kleine wapens. Het wil de internationale inspanningen daarvoor verder versterken. De VN hebben dat zelf nog eens extra benadrukt in een persbericht met als titel “Setting the Record Straight”.

De conferentie loopt van 26 juni tot 7 juli, waardoor de Amerikaanse onafhankelijkheidsdag erin valt. Een van de briefschrijvers neemt ook daar aanstoot aan: “De 4th of July is Amerika’s belangrijkste nationale feestdag. Toch heeft u die dag gekozen om samen te komen in de VN, op Amerikaanse bodem, in uw poging om burgers over de hele wereld hun wapenbezit af te nemen. En het Amerikaanse volk zal u nooit de rechten laten afpakken die onze 4th of July vertegenwoordigt. Onze vrijheden zijn niet de oorzaak van de wereldproblemen, en dit is een strijd die u nooit kan winnen.”

Nog een andere brief verwijst naar het dichtgeknoopte geweer buiten aan het VN-secretariaat, dat vrede en ontwapening symboliseert. De schrijver zegt de Sri-Lankaan dat het ding “op uw eigen hoofd zal vallen”.

De NRA gebruikt haar oude trucs van overdrijving om angst uit te lokken en het lastigvallen van VN-functionarissen, zegt dr. Natalie J. Goldring, een gastprofessor van het Security Studies Programme van de Edmund A. Walsh School of Foreign Service aan de Georgetown Universiteit. De NRA “beweert dat de VN-leden samenkomen om een VN-verdrag te finaliseren dat alle burgers over de wereld berooft van hun recht op zelfbescherming.” Dat is een totaal verdraaide weergave. Het is zelfs helemaal niet zeker dat de conferentie het zelfs over een verdrag zal hebben. “Zo goed als alle principes en maatregelen waarover de NRA zich zo druk lijkt te maken zijn al opgenomen in de Amerikaanse wetgeving. En de waarheid is dat de VN zelfs niet open zullen zijn op 4 juli.”

De VN-conferentie zal een van de grootste ooit zijn over de pakweg 600 miljoen kleine wapens die de wereld momenteel telt. Er worden zo’n 2.000 vertegenwoordigers verwacht uit de VN-lidstaten. De VN stellen dat kleine wapens - waaronder geweren, granaatwerpers, antipersoonsmijnen, halfautomatische geweren en pistolen - de echte massavernietigingswapens zijn – ze doden meer mensen dat kernbommen of chemische wapens. In 2005 stierven elke week gemiddeld 10.000 mensen door kleine wapens.

De conferentie zal het bestaande actieprogramma niet herbekijken, maar de uitvoering ervan evalueren. Die is op z’n best onevenwichtig geweest, aldus Goldring.

De echte strijd op de conferentie zal gaan tussen ngo’s en wapenproducerende VN-lidstaten als de Verenigde Staten, Rusland, China en zelfs Egypte en India. De hulporganisatie Oxfam vindt het niet kunnen dat er geen internationaal verdrag bestaat tegen de proliferatie van lichte wapens, maar de meeste van deze landen zijn daar sterk tegen. De VS verzetten zich ook tegen het voorstel van ngo’s en vredesactivisten om de wapentransfers naar rebellengroepen te beperken. Zij willen het recht behouden wapens te leveren aan rebellen in Somalië, Afghanistan, Irak, Iran, Sudan of de Democratische Republiek Congo, vooral in het kader van hun global war on terrorism. (ADR/PD)