Argentijnse joden vluchten naar Israël

Argentinië heeft het grootste aantal joden in de Latijns-Amerikaanse regio.
In 1996 waren het er nog 205.000, maar hun aantal slinkt sterk. In
vergelijking met het totale aantal Argentijnse emigranten - vorig jaar waren
het er zo’n 100.000 - is het aantal emigranten naar Israël relatief klein.
Maar het is opvallend dat zoveel jonge gezinnen naar een land trekken dat in
staat van oorlog leeft. De angst voor de zelfmoordaanslagen in Israël of het
feit dat de kinderen verplicht drie jaar in het leger zullen verdwijnen,
weegt niet op tegen het verlangen om te ontsnappen uit de economische
wurggreep.

Is het gevaar om te sterven niet groter in Israël? vraagt Jorge
Schvartzer, een 42-jarige winkelier in Buenos Aires. Zijn vrouw klust bij en
stopt haar loon integraal in het overeind houden van de kruidenierswinkel.
De kinderen van het gezin-Schvartzer zijn van de private joodse school
afgehaald omdat schoolgaan te duur werd. Tegen die achtergrond is de keuze
voor Schvartzer duidelijk: hij trekt binnenkort met zijn gezin naar Israël.
Hij weet dat zijn jonge dochter en zijn tienerzoon in het Israëlische leger
zullen moeten dienen. Hij kijkt ook niet uit naar de dagelijkse dreiging die
uitgaat van de zelfmoordaanslagen in Israël.

In Buenos Aires loert het gevaar ook om de hoek, zegt de winkelier. Om
een voorbeeld te geven: eén van de vrouwen die in mijn voorbereidingscursus
voor emigratie naar Israël zat, is gestorven bij een overval in de metro. Ze
probeerde zich te verdedigen tegen de aanvaller, die het op haar tas gemunt
had, en kwam onder de metro terecht.

Het geweld neemt hand over hand toe in Buenos Aires. De modale Argentijn
moet ook leven met de dreiging van een mogelijk ontslag. Ziek zijn is
vreselijk duur geworden en velen zijn bang hun zuurverdiende spaarcenten te
verliezen omdat de spaarrekeningen gedeeltelijk werden bevroren sinds
december.

Het Joodse Agentschap voor de Vertegenwoordiging van Israël, een
semi-officiële immigratiedienst, vangt mensen als Schvatrzer op. Hun
beslissing heeft weinig of niets te maken met geloof. De meeste emigranten
zijn seculiere joden, zegt Tzvi Hasson van het Agentschap. Ze willen in
een land leven waar de joden soeverein zijn, waar zaterdag een rustdag is en
waar hun tradities gerespecteerd worden.

De Argentijnse crisis slorpt tegenwoordig alle werkuren en financiële
middelen van de Latijns-Amerikaanse afdeling van het Agentschap op. Het
Joods Agentschap is een zionistische organisatie die een eeuw geleden werd
opgericht om bruggen te bouwen tussen de joods gemeenschappen rond de
wereld. Ze maakte dit jaar 22 miljoen euro vrij voor hulp aan arme
Argentijnse joden. Een deel van dat geld wordt gebruikt om
kandidaat-emigranten te informeren en te steunen. Een ander deel gaat naar
Argentijnse joden die willen blijven en naar private joodse scholen in
financiële moeilijkheden. Zo’n vijfde van de Argentijnse joden leven onder
de armoedegrens, schat Argentijns-Israëlische Vereniging, een joods
gemeenschapscentrum.

Emigreren naar een industrieland is voor gewone Argentijnen bijna onbegonnen
werk. De Israëlische autoriteiten daarentegen, bekommeren zich noch om de
leeftijd (zo’n 12 procent zijn gepensioneerden) noch de koopkracht, noch de
afkomst, noch de gezondheid van de kandidaat-emigranten. Alle joden hebben
recht op het Israëlisch staatsburgerschap van zodra ze voet zetten op
Israëlische bodem.

Het Joods Agentschap biedt de joden die wensen te emigreren bovendien een
aantal aanlokkelijke voorwaarden. Wie zich geen ticket kan veroorloven,
krijgt een enkele reis van ons. Wie kan profiteren van de Wet op de
Terugkeer krijgt maandelijks een premie voor de levenskost,
gezondheidsuitgaven en men krijgt assistentie bij het zoeken van een
woning, zegt Hasson. Wie de premie krijgt, dient zes maanden lang Hebreeuws
te studeren. De lessen worden betaald door het Joods Agentschap. Immigranten
krijgen in Israël ook assistentie bij het vinden van werk, een school of een
universiteit. Voor gepensioneerden gelden die voordelen 13 maanden. Vrouwen
ouder dan 60 en mannen boven de 65 krijgen een pensioen van 443 euro per
maand, ongeacht hun bijdrage aan de sociale zekerheid.

Hasson benadrukt dat het leven in Israël geen sprookje is. We bieden de
mensen meer moeilijkheden dan voorzieningen: een klein land met een
territorium dat in de kleinste Argentijnse provincie past, een beperkte
watervoorraad en een taal die een leven lang duurt om te leren. En dan is er
nog het ergste: het gebrek aan veiligheid. Ik heb zelf 45 jaar in Israël
gewoond en ik heb zeven oorlogen meegemaakt. Mijn vier kinderen hebben drie
jaar in het leger gezeten en ook mijn dertien kleinkinderen zullen dat
moeten doen.