Argentinië koopt zich vrij bij IMF

Begin 2002 zat Argentinië tot over de oren in een zwarte recessie die de armoede en de werkloosheid pijlsnel deden toenemen. Argentinië was het jaar daarvoor in een financiële crisis gesukkeld waardoor de staat zijn binnen- en buitenlandse schuldverplichtingen niet langer kon nakomen.

Maar nu groeit de Argentijnse economie weer als kool. De centrumlinkse regering van president Néstor Kirchner besloot diep in de deviezenreserves te putten die het land sinds het begin van het herstel in 2003 had opgebouwd, om alle schulden bij het IMF voortijdig af te betalen.

Argentinië heeft nu nog maar 18,5 miljard dollar in kas in plaats van de 28 miljard dollar van begin deze week, maar de regering maakt zich sterk dat de schatkist eind dit jaar alweer zal zijn bijgevuld. De economie en vooral de belastinginkomsten lijken immers verder te gaan groeien. Vorig jaar haalde de Argentijnse fiscus al 21 procent meer op dan in 2004.

De terugbetaling van de IMF-schulden betekent geen verlichting van de zware Argentijnse schuldenlast. Het land staat nog altijd 126 miljard dollar (106 miljard euro) in het krijt bij schuldeisers in binnen- en buitenland. De staat kon de deviezenreserves die naar het IMF gingen, enkel vrijmaken in ruil voor staatsobligaties met een lage rentevoet die het de komende tien jaar moet terugbetalen.

Het grote voordeel is dat aan dat krediet geen voorwaarden zijn verbonden. Het IMF legt zijn schuldenaars altijd strenge maatregelen op om de economie gezond te houden. Van Argentinië eiste het IMF een opwaardering van de lokale munt tegenover de dollar, hogere rentevoeten om de inflatie onder controle te houden, prijsverhogingen voor openbaar transport en nutsvoorzieningen en een verregaande herschikking van de buitenlandse schuld.

Voor een regering die een sociaal beleid probeert te voeren, zijn die voorwaarden moeilijk te slikken. Ook Brazilië kondigde om die reden in december aan dat het zijn schuld aan het IMF vervroegd zal afbetalen.

De economische heropstanding van Argentinië is verbazingwekkend. Het Argentijnse bruto binnenlands product steeg de voorbije drie jaar met 27 procent. In 2002 had bijna een kwart van de actieve bevolking geen werk, nu nog maar 11,1 procent. Drie jaar geleden zat meer dan de helft van de Argentijnen onder de armoedegrens; inmiddels is dat aandeel geslonken tot 38,5 procent.

Hoe is het land er zo snel bovenop gekomen? Econoom Federico Marongiu van het CIPECC, een niet-gouvernementele organisatie die opkomt voor een economisch beleid dat groei en gelijkheid verzoent, ziet een aantal redenen. Een devaluatie wordt volgens hem altijd gevolgd door een periode van volgehouden groei. De waarde van de Argentijnse peso werd tien jaar lang artificieel gelijkgesteld met die van de dollar, maar door de crisis moest de Argentijnse regering daar een einde aan maken. Na enkele maanden was de peso nog maar 30 dollarcent waard. Samen met de hoge inflatie wakkerde dat de economische activiteit aan, terwijl een nieuwe belasting op de snel groeiende uitvoer van landbouwproducten ook veel meer geld in de schatkist deed stromen. Een deel van dat geld ging naar sociale programma’s, waardoor de binnenlandse vraag toenam. Ook buitenlandse bedrijven vinden de weg terug naar Argentinië.

Marongiu gelooft dat de groei in Argentinië nog jaren kan aanhouden. Daarvoor moet de regering volgens hem wel voldoende fiscale discipline aan de dag leggen en een beleid voeren dat investeringen aanmoedigt. (PD/ADR)