In arme landen is armoede geen nieuws

Dat zegt Germán Rey, de voormalige ombudsman van El Tiempo. De harde cijfers komen uit een studie die hij in 2003 uitvoerde in opdracht van de krant, maar Rey verzekert dat de resultaten nog steeds gelden en ook opgaan voor de meeste kranten in Latijns-Amerika.

“Als armoede het nieuws haalt, verschijnen dergelijke bijdragen vaak geïsoleerd. Zeker 95 procent ervan is louter economisch nieuws. Armen in het buitenland halen vaker het nieuws dan armen in eigen land. Bovendien zijn bijna alle artikels gebaseerd op verklaringen van overheidsmensen of experts, en meestal komt maar één enkele bron aan het woord. Naar de armen zelf gaat de pers niet op zoek. Daardoor hebben we zelfs geen echte informatie, maar alleen opinies over armoede”, zei Rey tijdens een workshop over armoede en de media die journalisten uit Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru en Venezuela bijeenbracht. De workshop was een initiatief van het nieuwsagentschap Inter Press Service (IPS) en het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP).

UNDP-expert Fernando Herrera gelooft dat het mogelijk is het tij te keren. “Jullie moeten verifiëren of de statistieken de werkelijkheid weerspiegelen”, zei hij tegen de aanwezige journalisten.

De workshop haalde het voorbeeld aan van Jimmy Breslin, een Amerikaanse journalist die in 2002 een boek publiceerde met als titel ‘De korte mooie droom van Eduardo Gutiérrez’. Daarin vertelde hij het verhaal van een jonge Mexicaanse migrant die te voet de grens tussen Mexico en de Verenigde Staten overstak op zoek naar de Amercian Dream. Gutiérrez stierf in een vat beton bij een ongeluk op een bouwwerf in New York. Breslin reconstrueerde de gevaarlijke reis van de achttienjarige vanuit zijn dorp San Matías tot zijn leven als bouwvakker in New York. Het werd een exposé over de uitbuiting waarmee de Latijns-Amerikaanse migranten zonder papieren in de Verenigde Staten te kampen hebben.

Een tweede voorbeeld is de Poolse journalist Ryszard Kapuscinski. Hij schrijft over oorlog, extreme armoede en corruptie. Maar hij gaat daarvoor niet te rade bij ambtenaren, experts, legerschefs of ngo’s, maar trekt naar de mensen zelf die de gevolgen dagelijks meemaken. (ADR/PD)