Armoedebestrijding vordert met mondjesmaat

De zuigelingensterfte in Caripuyo, een stadje aan de voet van de Andes in de buurt van de historische zilverstad Potosí, ligt tien keer hoger dan het op zich al dramatische cijfer voor Bolivia. Kinderen sterven hier omdat ze niet tijdig de nodige zorgen krijgen, zegt Zacarías Colque Matías, de voorzitter van de gemeenteraad van Caripuyo. De boerengemeenschappen wonen ver af, en er zijn geen verharde wegen waarlangs hulpverleners hen kunnen bereiken. Voor de 10.000 inwoners van de kleine stad en de omliggende berggebieden zijn er welgeteld twee artsen, een klein ziekenhuis en vier gezondheidsposten. Het ziekenhuis heeft twee aftandse ambulances, maar die zijn meestal in reparatie in Oruro, de hoofdstad van de gelijknamige provincie waarin Caripuyo ligt.

De meeste inwoners van Caripuyo hebben nauwelijks geld voor gezondheidszorg, goed eten of onderwijs. Volgens Colque Matías verdient een gemiddeld boerengezin er per maand ongeveer 50 euro - als alles meezit en ze hun kleine surplus aan aardappelen, maïs, fruit en lamavlees naar de markt kunnen brengen en verkocht krijgen.

Caripuyo is één van de talrijke gemeenten in Bolivia die duidelijk maken hoe moeilijk de regering van president Carlos Mesa het zal hebben om de helft van het aantal arme Bolivianen de komende 10 jaar boven de armoedegrens te tillen. Dat voornemen maakt deel uit van de Millenniumdoelen die in 2000 door alle VN-lidstaten plechtig werden ondertekend. Volgens het Boliviaans Instituut voor de Statistiek leven 5,6 van de ruim 9 miljoen Bolivianen onder de armoedegrens. Andere bronnen tellen zelfs meer dan 6,5 miljoen armen. De Verenigde Naties achten het onwaarschijnlijk dat Bolivia dat aantal snel kan doen zakken.

De Boliviaanse economie blijft wankel en het land heeft elk jaar 400 miljoen dollar ontwikkelingshulp nodig om het begrotingstekort van zes procent te dekken. Bolivia voert vooral landbouwproducten uit, gevolgd door metalen als tin en wolfraam. Daarvan wordt het land niet bepaald rijk. Op Venezuela na bezit Bolivia wel de grootste aardgasvoorraden in Zuid-Amerika. Die reserves zijn misschien wel 100 miljard dollar waard. Onenigheid over de exploitatie van die voorraden leidde in oktober 2003 tot een volksopstand die de toenmalige president Gonzalo Sánchez de Lozada tot aftreden dwong. Zijn opvolger, de huidige president Mesa, organiseerde in juli een referendum over de zaak. De meerderheid van de bevolking sprak zich uit voor een sterkere overheidscontrole op de aardgassector en voor hogere heffingen op de winsten van buitenlandse ondernemingen die de aardgasvoorraden exploiteren. Met dat geld kan Bolivia dan eventueel de armoedebestrijding opvijzelen.

Caripuyo kreeg dit jaar per inwoner welgeteld 12 euro aan directe hulp uit de federale schatkist. Dat is onvoldoende om de ontwikkelingsachterstand weg te werken waarmee de gemeente en alle omliggende gebieden kampen. Naast de gezondheidszorg laat bijvoorbeeld ook het onderwijs in de provincie Oruro te wensen over. In de provincie kan een derde van de bevolking niet lezen of schrijven. Amper een zesde van de volwassenen in Oruro is minstens acht jaar naar school geweest. (PD)