Asielzoekers verbranden eigen vingertoppen

Duizenden migranten komen langs Griekenland in de Europese Unie binnen en worden daar geregistreerd door bij politiecontroles vingerafdrukken te laten nemen. Deze gegevens worden bijgehouden in het digitale systeem Eurodac.
In Griekenland is tot nu toe de mogelijkheid om asielaanvraag in te dienen niet gegarandeerd. Zelfs de meest elementaire rechten van asielzoekers worden er niet gerespecteerd,  zoals de aanwezigheid van een tolk en juridische hulp om te garanderen dat de asielaanvraag op een gepaste manier wordt onderzocht.
Volgens de Dublin II-conventie kunnen asielzoekers die hun aanvraag in dienen in een ander Europees land dan de lidstaat waar ze de eerste maal  geregistreerd zijn, worden teruggestuurd naar dat land.

‘Alle agenten nemen vingerafdrukken’

Alijan, een veertiger uit Iran, liet zijn dochter achter bij zijn ouders toen hij vluchtte. Hij denkt dat het gemakkelijker is asiel te krijgen in het Verenigd Koninkrijk dan elders in Europa. De realiteit zal wellicht anders zijn.
‘Als ik in Engeland geraak, laat ik mijn dochter overkomen.’ Hij heeft al verschillende malen zijn vingerafdrukken laten nemen in Calais: door de Franse politie en door de grenspolitie van het Verenigd Koninkrijk, toen hij opgepakt was in het omheind domein nabij de ferry-terminal. ‘In Griekenland hebben ze mijn vingerafdrukken genomen, de politie in Italië ook. In Frankrijk deed de politie hetzelfde. Alle politieagenten doen dat.’
Zelfs wanneer hij in een vrachtwagen geraakt en de oversteek overleeft, zijn de kansen van de wanhopige Iraniër quasi nihil. De kans dat hij terug naar Griekenland wordt gestuurd zal daaraantegen een pak groter zijn.

‘Niets om beschaamd over te zijn’

De meeste van de honderden sans papiers die in Calais verblijven, op weg naar het Verenigd Koninkrijk, hebben reeds hun vingerafdrukken moeten laten registreren in één van de Europese landen die ze hebben doorkruist. Sommige migranten gaan over tot extreme daden, zoals het verbranden van de eigen vingertoppen. Anderen hebben geen idee welke gevolgen er verbonden zijn aan die registratie.
‘Als ze mijn vingerafdrukken nemen, kunnen ze zien dat ik niets heb misdaan. Ik heb niets om beschaamd over te zijn’, vertelt Samir, een sans papier die in de “jungle” van Calais woont. In Frankrijk neemt de politie bij elke controle opnieuw vingerafdrukken af.

Dublin II in een notendop

De Dublin II Conventie trad in werking in september 2003 en geldt in alle EU- lidstaten (sinds  maart 2006 ook in Denemarken), Noorwegen en IJsland.
Het doel is drievoudig:
1. bepalen welke staat verantwoordelijk is om een asielaanvraag te  onderzoeken
2. verzekeren dat elke aanvraag een eerlijk onderzoek krijgt in één van de lidstaten
3. personen ontmoedigen in meer dan één land een asielaanvraag in te dienen

Zowel in de conventie zelf als in haar uitvoering is het mogelijk dat asielaanvragen onvoldoende of zelfs helemaal niet worden onderzocht. De asielwetgeving en de –praktijk verschillen sterk van land tot land, waardoor asielzoekers niet overal dezelfde behandeling krijgen binnen Europa.
In principe moet het mogelijk zijn voor asielzoekers beroep in te dienen tegen hun transfer op grond van de Dublin Conventie. Dit is echter niet het geval.

De asielzoekers zouden verschillende redenen kunnen aanhalen om niet naar het eerste veilige Europese land van aankomst te worden terug gestuurd:
1. Gezinshereniging
2. Situatie van niet-begeleide minderjarigen
3. ongelijke kans bij behandeling van asielaanvraag door het in te dienen in een bepaald land. (Bijvoorbeeld Griekenland)

UNHCR schat dat gemiddeld 15 procent van asielaanvragen ingediend in de Europese unie in 2005 onder de bepalingen  van Dublin II vielen.