Balkanlanden vrezen impact crisis in Griekenland

In oktober vorig jaar maakte de nieuwe regering-Papandreou bekend dat het Griekse begrotingstekort niet 3,7 procent bedroeg, maar 12,7 procent. Het land moet daarom tientallen miljarden bezuinigen. Onder internationale druk kondigde de regering belastingverhogingen en korting van 30 procent aan op de ‘bonus’ die Griekse ambtenaren elk jaar krijgen.
De korting op de ambtenarensalarissen, in combinatie met een verhoging van de btw met 2 procent, zal naar verwachting leiden tot lagere consumptie en een verdieping van de recessie voor alle Grieken. Dit kan ook effecten hebben op de economie van buurlanden. Griekenland is niet alleen een grote investeerde in de Balkanlanden, maar ook een donor en gastland voor honderdduizenden economische migranten uit de regio.
Albanië heeft een grote diaspora in buurland Griekenland. “Deze Albanezen sturen geld naar huis en de Griekse banksector heeft zich afgelopen jaren ook gevestigd in buurlanden”, zegt Dardan Velija, voormalig integratieadviseur van de Kosovaarse premier.
Migranten uit Balkanlanden sturen jaarlijks miljoenen euro’s naar huis en zorgen zo voor het levensonderhoud van hun familie. De landen die daar het meest van profiteren, zijn Albanië en Bulgarije. Het aantal etnische Albanezen in Griekenland wordt geschat op een half miljoen.

EU-lidmaatschap

De Grieken breidden hun invloed in de regio uit na de val van het Oostblok. Na 1989 vestigden grote voedselverwerkende bedrijven, kleine voedselretailers, kleding- en textielbedrijven zich in Bulgarije, Macedonië en Albanië. Grote investeringen in de bouw, telecommunicatie en energiesectoren in Roemenie, Bulgarije, Servië, Macedonië, Kosovo en Albanië volgden.
Griekse banken speelden een voortrekkersrol in dit proces. In de afgelopen vijftien jaar drongen ze diep door in het banksysteem van de Balkanlanden.
Volgens Charalambos Tsardanidis, directeur van het Instituut voor Internationale Economische Betrekkingen in Athene, bedroegen de Griekse investeringen in de Balkan tegen 2005 zo’n 2,6 miljard euro. Daarmee werden banen gecreëerd voor tienduizenden mensen.
In de komende jaren zal zeer waarschijnlijk sprake zijn van een tegengestelde trend. De Griekse Centrale Bank adviseerde banken vorig jaar al om een strikt kredietbeleid te voeren in de Balkanlanden, omdat de regio naar verwachting hard geraakt zal worden door de crisis.
De Griekse rol als donor en promotor van integratie van de westelijke Balkan in de Europese Unie (EU), zal beperkt worden. In 2002 lanceerde Griekenland een omvangrijk plan, het Hellenistisch Plan voor Economische Wederopbouw van de Balkan (HiPERB). Via dat plan ging tot nu toe 163,4 miljoen dollar naar de Balkanlanden. Dat geld werd vooral besteed aan het verbeteren van de infrastructuur en het opzetten van gemeenschapsprojecten.
HiPERB wilde in totaal 550 miljoen euro investeren, maar het is onwaarschijnlijk dat dat bedrag onder de huidige omstandigheden opgebracht zal worden.
Florian Bieber, een Balkanexpert van de Universiteit van Kent, verwacht dat de Griekse crisis de regionale integratie zal hinderen. “Er is sprake van serieuze ondermijning van de solidariteit tussen de huidige Europese lidstaten en economische crisis in Griekenland werkt in het nadeel van de Balkanlanden”, zegt hij. “De toetreding van landen zoals Bulgarije tot de eurozone is nu minder waarschijnlijk. Landen zullen nu uitgebreider doorgelicht worden voor toetreding.”