Bekroonde film over ecoboer op Amsterdams docufestival

De film is gebaseerd op het tumultueuze leven van John Anderson, een boer in Illinois. Zijn bedrijf van 146 hectare raakt in de jaren tachtig, zoals dat van veel boeren, diep in de schulden. Bedrijven worden massaal door banken bij openbare verkoping verkocht. Ook Anderson gaat failliet en raakt zijn bedrijf kwijt.

Door de crisis in de Amerikaanse landbouw in de jaren tachtig, beroofden duizenden boeren zichzelf van het leven. Anderson weet zijn leven na een diepe depressie echter weer op te pakken. Tijdens een bezoek aan Mexico doet hij nieuwe inspiratie op en wordt zijn passie voor de boerenstiel weer aangewakkerd. Omdat hij had gezien hoe drugs het leven van sommige van zijn vrienden geruïneerd hadden, wilde hij een nieuw bedrijf beginnen zonder gebruik van chemicaliën, of drugs voor planten, zoals hij ze zelf noemt..

In Illinois begint hij als eerste een ecologische boerderij. De overstap naar deze vorm van landbouw bleek echter bijzonder zwaar. Pas na jaren kwam het bedrijf op gang, doordat een groep inwoners van Chicago hem vroeg te gaan werken via zogenoemde Community Supported Agriculture (CSA). Zijn bedrijf Angelic Farms is nu een van de succesvolste CSA’s in de Verenigde Staten. CSA houdt in dat consumenten een boer betalen voor wekelijkse levering van verse groenten.

Andersons bezoek aan Mexico was een keerpunt in zijn leven, zei hij onlangs bij de presentatie van de documentaire bij het International Environmental Film and Video Festival in Toronto. In Mexico leven mensen nog veel dichter bij de natuur. Dat zie je in de architectuur en in de manier waarop ze leven en zich kleden. In de Verenigde Staten is het ooit ook zo geweest, maar wij zijn dat kwijtgeraakt. Door de Mexicaanse boeren ben ik weer van mijn vak gaan houden en ontstond de behoefte om het op een authentieke manier uit te oefenen.

Volgens Anderson is de Amerikaanse federale regering te close met de grootschalige landbouw. Mensen die op hoge overheidsfuncties zitten, hebben vroeger voor grote bedrijven als Monsanto gewerkt. Het gevolg is dat het overheidsbeleid er volledig op gericht is om de agrochemische industrie te steunen.

Anderzijds groeit ook binnen de regering de steun voor ecologische landbouw, constateert hij. Vooral omdat er bij het publiek meer vraag naar ecologische producten komt. De overstap van traditionele landbouw naar ecologische landbouw is echter nog steeds erg lastig. Je hebt er andere vaardigheden voor nodig en een andere instelling, als je zonder chemicaliën wilt boeren. Bovendien raakt de bodem gewend aan chemische stoffen. Als je daarmee stopt, dan ontstaan er ontwenningsverschijnselen, net zoals je die hebt bij drugsverslaafden. Die periode, die wel drie jaar kan duren, moet je zien te overleven. En dan moet je ook nog een afzetmarkt voor je producten zien te vinden. Ik kan me goed voorstellen dat boeren dat niet zien zitten.

Hoe de ecologische sector zich gaat ontwikkelen, is moeilijk te voorspellen, zegt Anderson. Omdat de vraag zo snel toeneemt en omdat er subsidie gegeven wordt, wordt de markt nu ook aantrekkelijk voor de grootschalige landbouw. In plaats een opleving van familiebedrijven, kunnen we ook eindigen met grootschalige ecologische productie door megabedrijven. Ik hoop zelf dat kleine bedrijven weer het landschap gaan bepalen, maar of die op termijn levensvatbaar zijn, is de vraag.

De documentaire The Real Dirt on Farmer John van Taggart Siegel is te zien op het International Documentary Festival dat van 24 november tot 4 december gehouden wordt in Amsterdam. Een van de hoofdthema’s van het festival is ‘Green Screen’. Onder die noemer wordt een tiental documentaires vertoond waarin het milieu centraal staat. (JS/MM)