'België verleent legitimeit aan misdadig Soedanees regime'

‘België onderhandelt momenteel over een dubbelbelastingsverdrag met Soedan, terwijl het Internationaal Strafhof onlangs een aanhoudingsmandaat heeft uitgevaardigd tegen de Soedanese president. Door op deze manier zakelijk om te gaan met dat misdadige regime, legitimeer je het ook. Ik vind dat onaanvaardbaar’, stelt sp.a-ondervoorzitter Dirk Van der Maelen.
Dubbelbelastingverdragen moeten voorkomen dat bedrijven en personen tweemaal belast worden voor dezelfde activiteit. Van der Maelen plaatst evenwel vraagtekens bij het ondertekenen van zo’n verdrag met landen als Soedan, die over een zwakke belastingsadministratie beschikken.
‘Onlangs bekrachtigde ons land dergelijke verdragen met Rwanda en Congo. Nu weet iedereen dat dit landen zijn –vooral Congo– waar haast geen belastingen worden geheven. Dubbelbelastingverdragen scheppen derhalve de mogelijkheid voor bedrijven om minder belastingen te betalen als ze hun winst laten bovenkomen in het Afrikaanse land in plaats van in België.’
Michel Maus, professor Fiscaal Recht aan de Vrije Universiteit Brussel, beaamt dat zo’n dubbelbelastingverdrag de mogelijkheid schept om meer winstgevende activiteiten toe te rekenen aan Rwanda of Congo. ‘Toch is er dikwijls discussie tussen de betrokken landen, over welke activiteiten aan welk land mogen worden toegerekend.’

De usual suspects

Meer zekerheid over het ontwijken van hogere Belgische belastingtarieven biedt het om een dochteronderneming op te richten in een land met lagere belastingen. De Belgische wet voorziet immers dat bij de repatriëring van die winst 95 procent vrijgesteld is van de Belgische belasting van 25 procent op winstuitkeringen.
Voorwaarde is wel dat het Belgische moederbedrijf gedurende langer dan een jaar minstens tien procent van de dochter bezit, en dat die dochter zich niet in een land bevindt waar het belastingregime ‘aanzienlijk gunstiger is dan in België’. De Belgische fiscus lijst 51 landen op waar dit het geval is:  de usual suspects als Liechtenstein, Jersey of de Maagdeneilanden maar ook Burundi, Haïti, Irak, Liberia of Namibië.
Professor Maus geeft een voorbeeld: ‘Een bedrijf dat een dochter opricht in Ierland betaalt er slechts twaalf procent belasting op de winst van die vennootschap. Als die dochter vervolgens de winst na belasting uitkeert in België, zijn die dividenden voor 95 procent vrijgesteld. Internationaal gezien profileert België zich zo als een interessante locatie voor fiscale planning.’
Die regel in combinatie met het feit dat er in België geen belasting moet worden betaald op de meerwaarde bij de verkoop van aandelen – het verschil tussen de aankoopprijs en de verkoopkrijs – maakt ons land aantrekkelijk voor buitenlandse kapitaalgroepen. Dat kwam scherp in het nieuws toen de private Amerikaanse kapitaalgroep Lone Star Funds in 2006 op drie jaar tijd vier miljard dollar meerwaarde zou realiseren op de verkoop van de Koreaanse bank Korea Exchange Bank (KEB).
Lone Star Funds hield die aandelen in de KEB via zijn Belgische vehikel LSF-KEB-holdings en moest op die verkoop daarom amper belastingen betalen. Dat stoorde de Koreaanse overheid en publieke opinie danig, maar ze konden niets ondernemen omdat Korea met België een dubbelbelastingverdrag heeft.

Belastingparadijs belgië

Hoe absurd het ook klinkt voor wie in België veel belasting betaalt op zijn arbeidsinkomen: België is een belastingparadijs… voor bepaalde vormen van kapitaalinkomens. Net zoals Nederland zich profileert door royalties niet te belasten, waardoor de Rolling Stones of “wereldverbeteraar” Bono ervoor kiezen om hun intellectuele eigendomsrechten in Nederland boven water te laten komen.
Zo heeft elk land zijn “sterke kanten” waarmee het andere staten vliegen afvangt, maar het eindresultaat is dat alle landen samen heel wat minder belastingen innen –vooral op inkomens die makkelijk “verplaatsbaar” zijn.
In het Belgische fiscale profiel valt het zogenaamde bankgeheim op. Met de wet van 8 augustus 1980 werd een traditie van bankgeheim gelegaliseerd, waardoor de fiscus ‘niet gemachtigd is om de rekeningen, boeken en documenten van de bank-, wissel-, krediet- en spaarinstellingen in te zamelen met het oog op het belasten van hun klanten.’ Als eenmaal de belasting is vastgelegd en het geld moet worden geïnd, heeft de fiscus wel toegang tot de bankgegevens.
Sp.a-ondervoorzitter Dirk Van der Maelen bestrijdt al jaren dat bankgeheim, tegen minister van Financiën Didier Reynders in. ‘Het bankgeheim zorgt ervoor dat de Belgische belastingen oneerlijk en onevenwichtig zijn: de lonen worden zwaar belast nog voor ze worden ontvangen, terwijl allerlei andere inkomsten moeilijker correct te belasten zijn door het bankgeheim. Ook internationaal laat België zich zo kennen als een slechte burger die weigert andere landen te helpen bij het correct belasten van hun burgers.’ Professor Maus treedt die stelling bij. ‘In de EU hebben alleen Oostenrijk en Luxemburg een bankgeheim.
 In Frankrijk bijvoorbeeld moeten de banken elk jaar alle info over rekeningen en rente digitaal afleveren bij de fiscus. Bovendien past België het bankgeheim selectief toe. Door het dubbelbelastingbedrag met de VS aanvaardt België wel dat het bankinformatie doorspeelt als de Amerikaanse fiscus erom vraagt. De VS hebben wél de politieke en economische macht om België onder druk te zetten. De Belgische banken stonden voor de keuze: toegeven of niet meer actief zijn in de VS.’
Het hele klimaat inzake bancaire transparantie lijkt te veranderen: de presidenten Obama en Sarkozy kantten zich al expliciet tegen belastingparadijzen. Europees Commissaris Kovacs werkt aan een richtlijn die lidstaten zal verbieden bankinformatie over Europese burgers te weigeren als andere lidstaten erom vragen. De VS kraakten dan weer het Zwitserse bankgeheim toen de bank UBS onlangs werd verplicht gegevens over VS-burgers door te spelen.
Professor Maus: ‘De Amerikaanse strijd tegen het terrorisme en zijn financiële circuits vergrootte al de druk op de banken om transparanter te zijn. De financiële crisis verandert de machtsverhoudingen. Staten pompen massaal belastinggeld in de banken en eisen in ruil medewerking van de banken bij de vaststelling van de belastingen.
Hoe erger de crisis, hoe groter de kans dat Kovacs zijn zin krijgt. Als de informatie-uitwisseling in de EU er komt, kan dat tot de vreemde situatie leiden dat de fiscus van elke EU-lidstaat informatie van Belgische banken kan opeisen, behalve de Belgische fiscus.’ België, kampioen van het surrealisme.