Bloeiende Zuid-Zuidhandel geeft GSTP nieuwe kans

Het GSTP-systeem wil de handel en de economische samenwerking tussen landen in het Zuiden bevorderen. Het kwam tot stand na intensieve onderhandelingen die in de jaren 80 gevoerd werden in de G77, een samenwerkingsverband dat tegenwoordig 135 ontwikkelingslanden omvat. Het eerste GSTP-akkoord werd in 1988 in Thailand ondertekend en trad een jaar later in kracht, toen 40 landen het verdrag ook geratificeerd hadden. Het heeft betrekking op 1.826 producten. Voor die goederen krijgen de GSTP-leden een korting van 2,5 tot 100 procent op de invoerheffingen die de groep voor derde landen hanteert. Maar een tweede onderhandelingsronde die het systeem had moeten uitbreiden, leverde niets op. De dynamiek raakte zoek, onder meer ook omdat de economische globalisering vooral de verticale handelsintegratie in de hand werkt, die vooral via Noord-Zuidlijnen verloopt.

Het GSTP-systeem ziet er goed uit op papier, maar stelde tot hiertoe in de realiteit niet veel voor, geeft de Argentijnse handelsgezant Alfredo Chiaradía toe. Hij zit het comité voor dat over de toepassing van het akkoord waakt. Volgens Chiaradía hadden de landen in het systeem er in het verleden weinig vertrouwen in dat er tegenover de handelsvoordelen die ze zelf toekenden, even grote toegevingen zouden staan van de overige leden. Daardoor bleven de toezeggingen beperkt en werd het akkoord slechts door een minderheid van de G77-leden geratificeerd.

Daar moet nu verandering in komen door een nieuwe onderhandelingsronde, die in november begint en twee jaar zal duren. De onderhandelingen worden officieel gelanceerd tijdens de bijeenkomst van de VN-Conferentie over Handel en Ontwikkeling (Unctad) van 13 tot 18 juni in Sao Paulo. Die top valt samen met de veertigste verjaardag van de G77.

De huidige 44 GSTP-leden willen alle overige leden van de G77 uitnodigen toe te treden tot het systeem. Maar ze hopen vooral dat China zich wil aansluiten. De fabelachtige economische expansie in dat land is een van de belangrijkste factoren achter de groei van de Zuid-Zuidhandel. China neemt bijvoorbeeld al 10 procent van de Argentijnse export voor zijn rekening, en zeven procent van de Braziliaanse uitvoer. Naast China worden ook India en de andere grote economieën in Azië veelbelovende afzetmarkten voor ontwikkelingslanden. (PD)