Bolivia begint aan ingewikkelde decentralisering

Experts vrezen voor getouwtrek om geld, bevoegdheden en ideologische principes tussen de centrale overheid en alle besturen die meer macht krijgen. Het rijke departement Santa Cruz, in het oosten van Bolivia, is bijvoorbeeld van plan 80 procent van het programma voor het basisonderwijs uit te tekenen, terwijl de organisatie van dat basisonderwijs volgens de grondwet net een belangrijke bevoegdheid van de centrale overheid is. “Zelfs een conservatieve regering zou zich nooit op die manier op het achterplan laten schuiven”, reageert Mario Galindo, een expert in decentralisatie. 

Puzzel

Momenteel is er een voorlopige wet op de regionale en lokale autonomie van kracht. Op 22 juli moet die vervangen worden door een definitieve wet die de decentralisering regelt. De departementen worden onder meer verantwoordelijk voor menselijke ontwikkeling, werkgelegenheid, ruimtelijke orde en regionale verkeersinfrastructuur.  Ook toerisme en cultuur worden regionale bevoegdheden. De 337 gemeenten krijgen ook over meer onderwerpen zeggenschap. Voor de 11 grote inheemse gemeenschappen in het land moet er de komende maanden een apart statuut worden uitgewerkt dat ook gebaseerd is op een grote mate van zelfbeschikking. Het is nog niet duidelijk hoe al die puzzelstukken in elkaar kunnen passen.   

Vast staat dat de centrale overheid machtig blijft. De nieuwe gouverneurs van de negen departementen waarin Bolivia is opgedeeld, werden op 30 mei ingezworen door president Morales. Drie van die gouverneurs zijn belangrijke politieke tegenstanders van Morales. Ze vrezen spoedig weer uit hun ambt te worden ontheven. Tegen hen loopt een onderzoek naar misbruik van overheidsgeld. Volgens de voorlopige autonomiewet kunnen gouverneurs aan de kant worden geschoven als ze in staat van beschuldiging worden gesteld.  

De Boliviaanse president is ervan overtuigd dat er in 2008 in Santa Cruz een samenzwering werd opgezet om hem omver te werpen. Volgens hem was ook de herverkozen gouverneur van die provincie, Rubén Costas, daarbij betrokken. Vorige week hadden Morales en Costas een onderhoud in La Paz, dat volgens beiden positief was. Maar de tegenstellingen tussen Morales en de gouverneurs Ernesto Suárez (Beni) en Mario Cossío (Tarija), blijven groot.