Boombezetters proberen Argentijns bergwoud te redden

De tenten hangen 25 meter boven de grond in de bomen van het Yungas-biosfeerreservaat in de provincie Salta. De landschappen in de hoge Andes zijn overweldigend. Subtropische bergwouden met hun typische grote biodiversiteit en nevelige graslanden zetten er de toon. Maar nu de overheid van Salta de houtkap in een deel van het reservaat groen licht heeft gegeven, wordt dat natuurschoon bedreigd.
In een bijeenkomst met de milieuactivisten sprak de plaatselijke bevolking zich uit tegen de ontginning van het woud. Samen wierpen ze wegbarricades op om de vrachtwagens van de houtkapbedrijven tegen te houden. De actievoersters Romina MacGibbon, Nidia Barrientos en Roxana Florelli die sinds zaterdag in enkele woudreuzen kamperen, kunnen rekenen op de steun van een plaatselijk team van Greenpeace.
De activisten zullen mekaar afwisselen in het kamp dat allesbehalve comfortabel is. Bovendien zijn poema’s, jaguars, tapirs, slangen en insecten er nooit ver weg. Overdag bereikt het kwik temperaturen van meer dan dertig graden, om ’s nachts dan weer sterk te zakken, zegt MacGibbon.
Samen met een aantal andere milieubewegingen heeft Greenpeace begin augustus een onlinepetitie opgestart. Ze willen meer dan een miljoen handtekeningen verzamelen om het Argentijnse parlement ertoe aan te zetten de nieuwe wet goed te keuren. Tot nog toe hebben 621.000 mensen de petitie ondertekend.
Volgens het staatssecretariaat voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling beschikt Argentinië over liefst 33 miljoen hectare oerwoud. Maar het laatste decennium rukt de landbouw steeds verder op. Vooral de teelt van genetisch gewijzigde soja neemt steeds meer plaats in.
De ontbossing is het sterkst in Salta. In 2003 gaf de overheid de toestemming om bomen om te hakken in een provinciaal reservaat in Pizarro. Om de houtkap tegen te gaan, heeft de Argentijnse Administración Nacional de Parques, de federale overheidsinstantie die natuurgebieden beheert, na een Greenpeacecampagne het reservaat gekocht. Maar dat kon niet verhinderen dat de bomen in andere delen van de provincie tegen de vlakte gingen.
Samen met een aantal plaatselijke milieubewegingen en met het staatssecretariaat voor Milieu heeft Greenpeace zich achter de nieuwe bosbeschermingswet geschaard. Die wet zet het rooien van bossen stop tot elke provincie haar landbestemmingsplannen aan het staatssecretariaat heeft voorgelegd. De plannen moeten de wouden opdelen in groene zones met weinig milieuwaarde die een gedeeltelijke of volledige nieuwe bestemming mogen krijgen, in gele zones met een matige milieuwaarde die alleen mogen worden gebruikt voor duurzame activiteiten zoals toerisme, en in rode zones met een hoge milieuwaarde die ongerept moeten blijven. Bovendien zou de houtkap op de gronden van de inheemse gemeenschappen volledig worden verboden.
Maar het wetsontwerp, dat in maart is goedgekeurd door de Kamer van Afgevaardigden, wordt tegengehouden in de Senaat. De vertegenwoordigers van de drie noordelijke provincies, Formosa, Misiones en Salta, zijn het felst tegen de nieuwe wet gekant. Vooral de grote landeigenaars en de landbouwindustrie willen nieuwe landbouwgronden ontginnen in het woud. Volgens Greenpeace wordt er nu volop gediscussieerd over de oprichting van een compensatiefonds voor de provincies. Miguel Pellerano, onderstaatssecretaris voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling, heeft er alle vertrouwen in dat zo’n compensatiefonds het verzet van de provincies en de landeigenaars zal afzwakken.
“We willen dat nu ook de Senaat, in navolging van het Lagerhuis, het wetsontwerp goedkeurt. Bovendien moet de Senaat ook voorzien in een fonds dat de handhaving, de bescherming en het duurzame gebruik van de oerwouden garandeert”, zei Pellerano. Het nieuwe fonds, dat op de goedkeuring van milieuorganisaties kan rekenen, viel in goede aarde bij de senatoren die oorspronkelijk weigerachtig stonden tegenover de nieuwe wet.
“Dit nieuwe gegeven kan het initiatief een nieuw elan geven, maar wellicht zal de wet er niet meer komen voor de verkiezingen van 28 oktober”, zei senator Marcelo López Arias van de provincie Salta. Zolang willen de activisten van Greenpeace blijven kamperen in de boomtoppen.