Boomplantacties kunnen niet op tegen ontbossing in Burkina Faso

Volgens een onderzoek van het ministerie van Milieu gingen er tussen 1992 en 2002 jaarlijks ongeveer 110.000 hectare beboste gebieden verloren in het land. Dat is iets meer dan 4 procent van het totale bosoppervlakte, dat echte bossen maar ook savannes met boomgroepjes omvat. Recentere gegevens zijn er niet, maar het ministerie is er zeker van dat de kaalslag nog altijd aanhoudt. Dat is een aderlating voor het Sahelland waar elke boom telt om de oprukkende woestijn tegen te houden en goede landbouwgrond vast te houden.

Toenemende vraag

“Het regent minder, broussebranden richten schade aan, er is de vraag naar hout en andere bosproducten en er worden bomen omgehakt om plaats te maken voor akkers”, legt Soumaila Bancé van de Nationale Raad voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling uit. “De gebieden die we herbebossen, volstaan niet om de toenemende vraag te dekken.”

Volgens de laatste telling uit 2006 groeit de bevolking van Burkina Faso met 3,1 procent per jaar, een van de hoogste cijfers ter wereld. Dat leidt tot een steeds grotere druk op natuurgebieden.

Ook de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) luidt de alarmbel. Tussen 1992 en 2009 was de ontbossing volgens de milieuorganisatie “extreem hoog” in het centrale westelijke deel van het land. Van de beboste gebieden daar zou al 40 procent zijn omgezet in landbouwgrond. In heel het land is de ontbossing sinds de jaren negentig versneld, oordeelt de IUCN in een studie die in mei verscheen. Nu zouden zowat 43 procent van de beboste gebieden in het land al schade hebben geleden. Sommige plaatselijke boomsoorten zijn al met uitsterven bedreigd.

Boswet niet toegepast

De armoede is een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van de beboste gebieden, oordeelt Bancé. Brandhout verkopen biedt werklozen een mogelijkheid om toch wat geld te verdienen, en de verleiding is groot om niet alleen dood hout te sprokkelen maar ook bomen om te hakken. Anderen verzamelen bosvruchten voor ze rijp zijn en er genoeg zaden verspreid zijn waaruit nieuwe bomen kunnen groeien.

“De mensen worden zich bewust van het probleem, maar er is geen geld en de boswet wordt niet toegepast,” oordeelt Mouni Sawadogo, de coördinator van de activiteiten van de IUCN in Burkina.

Er zit niets anders op dan door te gaan met de herbebossing, zegt Sina Sere, directeur-generaal van het Nationaal Centrum voor Boszaden. Elk jaar worden in het land tien miljoen boompjes aangeplant, maar daarvan sterven er veel omdat ze niet verzorgd worden.

Toch zijn bomen geld waard voor een land als Burkina. Bomen beschermen de omliggende landbouwgrond en het hout levert brandstof waarvoor geen deviezen moeten worden uitgegeven. Bomen houden CO2 vast en brengen bij verbranding geen extra CO2 in de atmosfeer, anders dan steenkool en olie.