Brazilië bemiddelt tussen Venezuela en Colombia

De Colombiaanse regering liet midden juli weten dat het Amerikaanse leger vijf militaire basissen in Colombia mag gebruiken. De Venezolaanse president Hugo Chávez, die de VS ervan verdenkt hem uit het zadel te willen lichten, noemde dat “een daad van agressie tegen Venezuela”. Hij heeft zijn diplomaten uit Bogota teruggetrokken, laat de relaties met Colombia “volledig herbekijken” en onderzoekt ook welke sancties mogelijk zijn tegen Colombiaanse bedrijven met belangen in Venezuela.

Colombia heeft intussen olie op het vuur gegooid met de bewering dat drie hooggeplaatste medewerkers van de Venezolaanse regering betrokken waren bij de levering van raketlanceerders van het Venezolaanse leger aan de Colombiaanse rebellengroep FARC. Venezuela reageerde donderdag (30 juli) dat Colombia de “vrede en veiligheid in de regio” op het spel zet. Chávez kondigde terloops ook aan dat hij in Rusland een tachtigtal tanks zal bestellen.

Haperende integratie

De overige Latijns-Amerikaanse landen zien het met lede ogen aan. De al jaren aanslepende animositeit tussen de linkse en fel anti-Amerikaanse regering in Venezuela en de conservatieve regering in Colombia, een trouwe bondgenoot van de Amerikanen, bemoeilijkt de pogingen om de regio economisch en politiek meer te doen samenwerken. Colombia en Venezuela zijn overigens belangrijke handelspartners van elkaar.

Brazilië, de grootste economie en het politieke zwaargewicht in de regio, kan het niet langer aanzien. De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft al met Chávez gepraat over de crisis. Lula heeft ook zijn adviseur voor internationale aangelegenheden, Marco Aurelio García, naar Caracas gestuurd. “Brazilië wil eraan werken dat het vertrouwen tussen Colombia en Venezuela weer wordt hersteld”, verklaarde de Braziliaanse buitenlandminister Celso Amorim.

Over de grond van de zaak, de Amerikaanse legerbasissen in Colombia, wil Lula zich niet uitspreken. “Ik ben niet opgezet met de idee, maar net zoals ik niet wil dat anderen zich mengen in Braziliaanse aangelegenheden, ga ik me ook niet mengen in Colombiaanse aangelegenheden”

Volgens de Chileense president Michelle Bachelet maken “alle landen” in de regio zich zorgen en zal het conflict dan ook aan bod komen op de top van de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties (Unasur) in het Ecuadoraanse Quito op 10 augustus. In maart 2008 bood een andere Latijns-Amerikaanse top Colombia en Venezuela ook al een de gelegenheid om zich met elkaar te verzoenen. Na een aanval van het Colombiaanse leger tegen een rebellenkamp op Ecuadoraans grondgebied had Chávez toen kort voordien troepen en tanks samengetrokken bij de Colombiaanse grens.

VS blijven afzijdig

De Verenigde Staten houden zich opvallend afzijdig. De discussie over Venezolaanse wapens die misschien bij de Colombiaanse guerrilla zijn terechtgekomen “is niet echt een aangelegenheid van de VS”, zegt Ian Kelly, de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. “We zouden de twee regeringen willen aanmoedigen deze geschillen via dialoog op te lossen”.

De Amerikaanse bondgenoot Israël heeft dan wel weer voor nog een beetje extra wrijving gezorgd. De Israëlische buitenlandminister Avigdor Lieberman, die donderdag voor een officieel bezoek aankwam in Bogota, toonde zich bezorgd over de “samenwerking tussen Hugo Chávez en de radicale takken van de islam”. Daarmee verwees hij naar de goede relaties tussen Venezuela en Iran. Juan Barreto, een Venezolaanse politicus en aanhanger van Chávez, schoot met scherp terug. Door het Amerikaanse leger basissen aan te bieden, bevestigt Colombia dat het een “Latijns-Amerikaans Israël is”, verklaarde Barreto.