Brazilië en VS dromen van Pan-Amerikaanse ethanolmarkt

Biobrandstoffen - diesel gemaakt uit oliehoudende zaden, ethanol uit suikerriet of andere landbouwgewassen - kunnen grote landbouwlanden als de VS en Brazilië minder afhankelijk maken van dure olie-import. Een bijkomend voordeel van de groene brandstoffen is dat ze niet bijdragen tot de opwarming van de aarde. De planten waaruit ze gewonnen worden, binden evenveel koolstofdioxide uit de atmosfeer als er later bij de verbranding van de brandstof vrijkomt.
Bush reist tussen 8 en 14 maart naar Brazilië, Uruguay, Colombia, Guatemala en Mexico. Brazilië is wereldwijd de grootste producent van ethanol en werkt ook hard aan verschillende soorten van biodiesel. De gesprekken tussen Bush en de Braziliaanse president Luiz Inácio vormen een “enorme kans” om de productie van en de handel in ethanol aan te zwengelen, zegt Gregory Manuel, een adviseur Energiezaken van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Volgens O Estado de São Paulo, een dagblad van de Braziliaanse zakenmetropool waar de twee presidenten elkaar zullen ontmoeten, zal er “een soort ethanol-OPEC” in de steigers worden gezet - “een markt over het hele halfrond die een stabiel aanbod aan biobrandstoffen garandeert”. De OPEC is een samenwerkingsverband van 12 olieproducerende landen die 40 procent van de wereldolieproductie voor hun rekening nemen en daardoor het internationale aanbod en de prijzen kunnen beïnvloeden.

“Ethanol-OPEC ondenkbaar”

Venezuela, de grootste aardolie-exporteur van Latijns-Amerika, is er niet gerust in. “Een ethanol-OPEC is ondenkbaar, want ethanol zal aardolie nooit echt vervangen”, zegt de Venezolaanse specialist Alfredo Michelena. “Maar ethanol kan wel in de plaats komen van een beperkt deel van het aardolieverbruik in de VS - zowat de hoeveelheid die Venezuela nu aan de VS levert.”
De VS verbruiken een kwart van alle aardolie en de helft van alle benzine. De belangrijkste leveranciers van de VS zijn Canada, Mexico, Saudi-Arabië en Venezuela. Venezuela levert elke dag bijna 1,4 miljoen vaten olie aan de VS, zes procent van het totale verbruik van dat land.
Volgens Michelena wil Washington minder afhankelijk worden van olie-import uit risicogebieden. Dat is het Midden-Oosten, maar ook Venezuela, dat al drie jaar op een politieke en diplomatieke aanvaringskoers zit met Washington.
Door de handel in biobrandstoffen met landen als Brazilië aan te zwengelen, kunnen de VS hun aanvoer van energie diversifiëren en op die manier minder kwetsbaar maken, en tegelijk een wig drijven tussen Venezuela en Brazilië. Beide landen zijn lid van de Mercosur, het grootste handelsblok in Zuid-Amerika.

Zware investeringen vanuit de VS

Brazilië en andere Latijns-Amerikaanse landen die op grote schaal biobrandstoffen kunnen produceren, zouden kunnen rekenen op technologieoverdracht en zware investeringen vanuit de VS. Dat kan hun landbouw erop vooruit helpen en miljoenen mensen uit de armoede halen. Naast Brazilië haalt ook Colombia al veel ethanol uit suikerriet. Cuba en Venezuela hebben ook al gelijkaardige projecten opgezet. Zelf produceren de VS ethanol uit maïs. De VS produceren 300.000 liter per dag. Brazilië haalt 600.000 liter per dag.
Milieuorganisaties waarschuwen dat er onredelijk veel landbouwgrond moet worden ingezet om van ethanol wereldwijd een vervangproduct voor benzine te maken. De monocultuur van maïs en suikerriet en het massale gebruik van pesticiden, kunstmest en irrigatiewater zouden voor problemen zorgen, terwijl het aanbod aan voedingsgranen zou teruglopen. Daardoor zouden de prijzen van tarwe en maïs kunnen stijgen, wat de honger in de wereld kan doen toenemen.
Maar de wereld lijkt in de ban van de ethanol. Verschillende kleine landen als Panama en Nicaragua zijn ook al met de productie ervan begonnen. Japan, een van de grote toekomstige consumenten, wil zelf 100.000 vaten per dag gaan produceren en er nog veel meer invoeren.