Brazilië erkent China als 'markteconomie'

De erkenning van de “socialistische markteconomie” van China was de belangrijkste eis die de voorbije week op tafel kwam tijdens een staatsbezoek van de Chinese president Hu Jintao aan Brazilië. Braziliaanse ministers en diplomaten stelden dat China technisch gezien niet als een volwaardige markteconomie kan worden beschouwd. Maar in ruil voor ruime economische tegemoetkomingen bleek Brazilië toch bereid China voortaan te behandelen als een land dat de regels van de vrije markt respecteert. President Lula argumenteerde dat zelfs grote pleitbezorgers van de vrije markt als de VS die regels soms geweld aan doen, bijvoorbeeld met handelsverstorende maatregelen als landbouwsubsidies.

China werd in 2001 lid van de Wereldhandelsorganisatie (WHO), maar staat te boek als een “niet-markteconomie”. Tegen de export uit dergelijke landen kunnen andere WHO-leden makkelijker anti-dumpingmaatregelen afkondigen of handelsbarrières opwerpen. Peking heeft al meer dan 20 landen overtuigd China als een markteconomie te behandelen, maar Brazilië is de eerste grote economie die daartoe overgaat.

In ruil voor de erkenning heeft China tien nieuwe samenwerkingsakkoorden met Brazilië ondertekend. Die moeten onder meer de Braziliaanse landbouwuitvoer naar China opdrijven en meer Chinese investeringen en toeristen naar Brazilië brengen. Ook de talrijke Chinese zakenlui die hun president vergezelden op zijn Braziliëreis, hebben de afgelopen week veel nieuwe contracten getekend met Braziliaanse partners.

De Braziliaanse president Lula maakt zich sterk dat de handel tussen Brazilië en China tegen 2007 zal verdubbelen tot 20 miljard dollar. Brazilië hoopt vooral meer rundvlees, kippen, mineralen en fruit kwijt te kunnen, maar ook nijverheidsgoederen. De Braziliaanse minister van Ontwikkeling, Industrie en Buitenlandse Handel, Luiz Fernando Furlán, zegt dat de overeenkomsten die de voorbije week werden gesloten, de komende twee jaar tot 10 miljard dollar extra investeringen zullen leiden in Brazilië.

Maar veel Braziliaanse ondernemers maken zich zorgen omdat Brazilië nu niet langer op eigen houtje anti-dumpingmaatregelen kan afkondigen tegen China. Daarvoor is voortaan een lange procedure nodig bij de Wereldhandelsorganisatie. In de jaren 90 werden de Braziliaanse fabrikanten van paraplu’s gedecimeerd toen goedkope Chinese regenschermen de Braziliaanse markt begonnen te overspoelen. De Braziliaanse speelgoedindustrie ontsnapte aan een gelijkaardig lot doordat Brazilië tijdig strenge beschermingmaatregelen afkondigde. Dergelijke tegenmaatregelen worden nu moeilijker. Ook de kleding- en de schoenenindustrie vreest dat er nu geen rem meer zal staan op de expansie van hun Chinese concurrenten.

De Braziliaanse vakbonden eisen dat er harder wordt opgetreden tegen smokkel en namaak, praktijken waaraan ook veel Chinese producenten zich zouden schuldig maken. (PD)