Brazilië legt lat hoog in strijd tegen ontbossing

Bomen nemen koolstof op en houden die vast. Landen die de ontbossing afremmen, helpen dus de concentratie van CO2 in de atmosfeer binnen de perken te houden en broeikaseffect af te remmen. Op de klimaatconferentie in Kopenhagen, waar eind dit jaar afspraken gemaakt worden over de toekomstige maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen aan banden te leggen, staat ook dat mechanisme op de agenda.

Brazilië gaat ervan uit dat het in Kopenhagen meer landen achter zich zal krijgen als het dit jaar zijn zelfopgelegde doelstelling haalt. In 1994 was ontbossing goed voor driekwart van de Braziliaanse uitstoot van broeikasgassen. De Braziliaanse milieuminister Carlos Minc maakt zich sterk dat als het verlies van bosgebieden zoals gepland wordt teruggedrongen, Brazilië tegen 2017 meer CO2 zal uitsparen dan alle industrielanden dat tussen 2008 en 2012 deden.

Haalbaar

Tussen augustus 2008 en juli dit jaar mag er dan in het Braziliaanse Amazonegebied hoogstens 9200 vierkante kilometer bos voor de bijl gaan. Moeilijk, maar haalbaar, zegt Nazaré Soares, de coördinator van het Programma voor de Bescherming van de Tropische Bossen in het ministerie van Milieu. Strenger toezicht in 36 gemeenten waar de ontbossing het sterkst is leverde vorig jaar al goede resultaten op. De staat maakt het grootgrondbezitters en bedrijven die de milieuwetten aan hun laars lappen ook moeilijker om leningen vast te krijgen. En ook de economische crisis doet de ontbossing teruglopen.

De voorbije jaren is de ontbossing in Brazilië al sterk teruggedrongen. Tussen 1996 en 2005 verdween er gemiddeld 19.533 vierkante kilometer Amazonewoud per jaar. Maar volgens Carlos Souza Junior, uitvoerend secretaris van het Instituut voor Mens en Milieu in het Amazonegebied (Imazon) zal er in mei en juli, het beste kapseizoen, wel intensief moeten worden gecontroleerd of er niet te veel bomen worden omgehakt.

Als het verlies van bosgebieden zoals gepland wordt teruggedrongen, zal Brazilië tegen 2017 meer CO2 uitsparen dan alle industrielanden tussen 2008 en 2012 deden.

Bomen laten staan

Brazilië gaat meer investeren in duurzame houtproductie en in activiteiten “die de bomen laten staan, zegt Soares, de coördinator van het Programma voor de Bescherming van de Tropische Bossen. De enorme biodiversiteit in het regenwoud kan Brazilië immers ook veel geld opleveren. 

Een bijkomende zorg is de aftakeling van bosgebieden. Vorig jaar nam de oppervlakte bosgebieden die niet kaalgekapt zijn maar waar de begroeiing wel duidelijk is achteruitgegaan met maar liefst 66 procent toe. Nieuw onderzoek wees wel uit dat maar een klein deel van de afgetakelde bossen naderhand ook echte helemaal wordt ontbost.

Critici waarschuwen dat Brazilië zich niet mag blindstaren op het Amazonegebied. Als er in de Cerrado, een boomrijk savannegebied dat een groot deel van het centrum van Brazilië beslaat, drie hectare bos worden omgehakt, komt er evenveel koolstofdioxide in de atmosfeer als bij de ontbossing van 2 hectare van het regenwoud. In de Cerrado worden er traditioneel meer bomen omgelegd dan in de Amazoneregio. Eventuele winst in het Amazonegebied kan dus helemaal teniet worden gedaan door wat er in de Cerrado foutloopt. Als Brazilië de klimaatverandering echt wil bestrijden, moet het de ontbossing in heel het land terugschroeven.