Bulgaarse vrouwen nemen het op tegen het leger

Elena Krasteva, 22, en Gabriela Galabova, 21, twee rechtenstudenten, vinden dat een wet uit 2005 de kern van het probleem vormt. Die wet sluit vrouwen uit voor taken in de Nationale Garde waarvoor ze een saluut moeten brengen.
Krasteva en Galabova dienden op 14 juli klacht in bij het Bulgaarse Hooggerechtshof omdat de wet volgens hen ingaat tegen nationale en Europese non-discriminatiewetgeving. Ze krijgen daarbij steun van het Bulgaarse Helsinki Comité (BHC), een onafhankelijke mensenrechtenorganisatie.

Staatsmacht

De Nationale Garde is een eenheid van het Bulgaarse leger en wordt gezien als één van de symbolen van de macht van de staat, samen met de vlag en het volkslied. De eenheid heeft vooral ceremoniële taken, zoals deelnemen aan parades en publieke vertoningen.
Volgens het Bulgaarse ministerie van Defensie maken vrouwen amper 1 procent van de eenheid uit, vooral als veiligheidspersoneel of muzikanten in de muziekkapel. Volgens het ministerie is de wet uit 2005 die vrouwen uit saluerende taken weert, een gevolg van consultaties bij het ministerie van Volksgezondheid.
“In het eerste jaar nadat nieuwe rekruten toegewezen zijn aan de Garde, krijgen ze aderspatten, rugpijn en kromming van de ruggegraat”, liet Kononel Boyan Stavrev, hoofd van de Garde, optekenen in de media. “Stel je voor dat een vrouw die last zou moeten dragen!”
Hij nodigde Krasteva en Galabova uit om deel te nemen aan een parade van de Garde om voor zichzelf uit te maken dat het echt geen vrouwenjob is.

Mannenzaak

De twee vrouwen vinden de gezondheidsreden absurd. “Deze job is veel minder fysiek belastend dan veel andere jobs in het leger, die vrouwen wettelijk wel mogen doen”, zegt Krasteva. “Ik denk dat het leger vrouwen niet in de Garde wil omdat ze niet in staat zouden zijn om de macht en de integriteit van de staat te verpersoonlijken.”
Galabova is het daarmee eens. “De wetgeving die vrouwen uitsluit, doet vermoeden dat vrouwen het Bulgaarse leger niet kunnen vertegenwoordigen, en dat macht en waardigheid enkel bij mannen horen.”
Galabova en Krasteva studeren beiden rechten in de hoofdstad Sofia. Ze denken niet meteen zelf aan een carrière in de Nationale Garde, maar overwegen wel de militaire academie na hun studies en willen dan ook over de mogelijkheid beschikken om bij de Garde te gaan.

Symboolkarakter

De twee richten zich op de Nationale Garde, omdat de discriminatie daar door de speciale wetgeving het meest uitgesproken is. Het is echter een probleem binnen het hele leger, waar vrouwen direct en indirect gediscrimineerd worden. Volgens Krasteva is het een probleem waarvan de hele Bulgaarse samenleving doordrongen is. Ze kreeg op de universiteit te horen dat “vrouwen geen advocaat kunnen worden”, of dat vrouwen niet verkracht kunnen worden door hun man omdat ze “de plicht hebben met hem te slapen wanneer hij dat wil.”
Het proces van Krasteva en Galabova kan dan ook een belangrijke rol spelen in de strijd tegen discriminatie in Bulgarije. “Dit proces belangt alle vrouwen in Bulgarije aan”, zegt Krasteva. “Als het hof in ons voordeel beslist, maakt dat duidelijk dat alle  inwoners van Bulgarije gelijke rechten en plichten hebben, onafhankelijk van hun geslacht.”
“Ik hoop dat deze zaak de hele maatschappij kan beïnvloeden”, zegt Galabova. “Ik hoop dat meer mensen zullen nadenken over discriminatie en proberen er een einde aan te maken. Ik hoop ook dat toekomstige ministers, de wetgevende en rechterlijke macht erdoor beïnvloed zullen worden. Wetten en regels zijn de eerst stap in het uitroeien van discriminatie.”