Cambodja woedend over corruptierapport

“Als ze naar Cambodja komen, dan sla ik ze kapot”, zei Hun Neng, gouverneur van de provincie Kompong Cham, gisteren in een lokale krant over medewerkers van Global Witness in Londen. Hun Neng is de broer van de Cambodjaanse premier Hun Sen.
Het 95 pagina’s tellende rapport van Global Witness over illegale houtkap, dat op 1 juni verscheen, is tot verboden materiaal bestempeld door Phnom Penh. De titel van het rapport ‘Cambodia’s Family Tree’ (De stamboom van Cambodja) verwijst naar de praktijken van politiek invloedrijke families die de natuurlijke hulpbronnen van het land “straffeloos” zouden “leegroven”.
Het belangrijkste illegale houtkapsyndicaat, Seng Keang Company, wordt  bestuurd door “individuen die banden hebben met premier Hun Sen, minister van Landbouw, Bosbouw en Visserij Chan Sarun en de directeur-generaal van Bosbeheer, Ty Sokun”, zegt Global Witness.
Jaarlijks levert illegale houtkap in Cambodja meer dan 9,5 miljoen euro op, onthult het rapport. “De illegale houtkap vult niet alleen de zakken van de politieke elite, met de opbrengst worden ook de activiteiten van een 6.000 man sterk privé-leger van Hun Seng gefinancierd.” Dat leger zou de smokkel van het hout regelen. 
De politieke cultuur van corruptie en straffeloosheid draagt eraan bij dat Cambodjanen nog steeds tot de armste mensen in de wereld behoren”, zegt Simon Taylor, directeur van Global Witness. Bijna 40 procent van de Cambodjanen leeft in armoede en in vijf jaar tijd werd bijna 30 procent van het bos in het land gekapt. “Ik zie de regering van Cambodja niet als de werkelijke regering. Zij is in de macht van een kleptocratische elite. Wetteloosheid is iets wat begint aan de top.” 
De kritiek op Cambodja komt vlak voor een belangrijke internationale donorbijeenkomst, op 19 en 20 juni in Phnom Penh. Bij die bijeenkomst van het Cambodia Development Cooperation Forum zijn ook afgevaardigden van de Wereldbank en vertegenwoordigers uit rijke landen aanwezig. Afspraken die tijdens deze bijeenkomstengemaakt worden (voorheen onder de noemer Consultative Group (CG)) zijn doorgaans goed voor bijna de helft van het Cambodjaanse nationale budget.
In maart 2006 beloofde de CG 445 miljoen euro hulp aan Cambodja. Tegelijkertijd werd er bij de regering op aangedrongen om anticorruptiewetgeving in te voeren, het rechtssysteem te hervormen en de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen tegen te gaan.
Dat Phnom Penh weinig initiatief heeft genomen om die doelen te bereiken, is niet alleen de conclusie van Global Witness. Ook lokale denktanks in Cambodja zijn weinig onder de indruk. “Er is nauwelijks iets te merken van belangrijke veranderingen. De hervormingen gaan erg langzaam en de corruptie is nog steeds een groot probleem”, zegt Im Sophea van het Centrum voor Sociale Ontwikkeling in Phnom Penh.
In plaats van de critici te bedreigen, zou de regering “een fatsoenlijk onderzoek moeten starten om uit te zoeken of de beschuldigingen waar zijn”, zegt hij. “Internationale donoren moeten zich dit aantrekken.” 
“Donoren moeten de regering verantwoordelijk houden voor de wetteloosheid”, voegt Taylor toe. “Ze laten zich nu ringeloren door Hun Sen en steken hun kop in het zand.” 
Hun laat zich tactvoller uit dan zijn broer, maar ook hij kiest internationale critici als doelwit. Maandag richtte hij zijn pijlen op Yash Ghai, een Keniaanse advocaat die momenteel als VN-mensenrechtengezant in Cambodja werkt. “Zelfs al leef je nog duizend jaar, als ik dan nog leef zal ik je niet ontmoeten”, zei Sen volgens persbureau AFP op de nationale radio.
Cambodjaanse overheidsfunctionarissen zitten de VN-gezant al dwars sinds hij op 29 mei arriveerde in het land. Zijn bezoek volgde op een kritisch rapport over de mensenrechtensituatie in het land.