Centrumlinkse regeringspartijen in Zuid-Amerika bundelen krachten

De bijeenkomst in Montevideo draaide zond energievoorziening, sociaal beleid, internationale handelsonderhandelingen en de houding ten opzichte van de Wereldbank en het Internationaal Muntfonds. Bij al die belangrijke beleidsthema’s kunnen de gelijkgezinde regeringen in Zuid-Amerika veel profijt halen uit gezamenlijke standpunten en de uitwisseling van ervaringen, is de stelling.

“Dit is onuitgegeven. We hebben altijd veel contacten gehad met linkse partijen in de buurlanden, maar het grote verschil is dat we niet langer in de oppositie zitten”, zegt Marco Aurelio García, een adviseur van de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva.

Er zijn wel grote verschillen tussen de partijen die in Montevideo rond de tafel zaten. In Argentinië is de Partido Justicialista aan de macht. De partij van de legendarische Juan Domingo Perón, voor het eerst president in 1946, had traditioneel veel oog voor sociale problemen en legde tot in de jaren 80 sterk de nadruk op de rol van de staat. Onder het leiderschap van Carlos Menem, president van 1989 tot 1999, ging ze een liberale koers varen. Maar na de zware crisis in 2001 en 2002 leverde de partij Néstor Kirchner als nieuwe president. Die leidt nu een centrumlinks kabinet dat voor een deel terugkeert naar de wortels van het peronisme.

In Brazilië veroverde de Arbeiderspartij in 2003 de macht. De partij werd in 1980 opgericht door vakbonden en de andere socialistische bewegingen. President Lula is een voormalige metaalarbeider en vakbondsleider. Linkse bewegingen in Brazilië beschuldigen Lula er nu van zijn vroegere progressieve standpunten te hebben afgezworen.

Chili wordt sinds 1990 geregeerd door de Concertación Nacional por la Democracia, een alliantie van sociaal-democraten, christen-democraten en socialisten. En in Uruguay won de Encuentro Progresista vorig jaar de verkiezingen, een alliantie van communisten, socialisten, christen-democraten en voormalige strijders van de rebellenbeweging Tupamaros.

Al die partijen delen gelijklopende ervaringen. Veel linkse militanten in Zuid-Amerika werden het slachtoffer van politieke vervolging door de dictatoriale regimes die hoogtij kenden tijdens de jaren 70 en 80. En in de jaren 90 verzetten linkse partijen zich overal tegen de economische aanbevelingen waarmee de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Latijns-Amerika overstelpten. Nu is er van een eensgezinde houding tegenover die instellingen geen sprake meer. Argentinië buigt het minst voor de eisen van het IMF. Brazilië volgt de aangeraden macro-economische politiek maar kondigde in maart aan het huidige akkoord met het IMF niet te vernieuwen. Het door nieuwe schulden in moeilijkheden gebrachte Uruguay heeft een nieuwe overeenkomst met het IMF gesloten die de regering minder bewegingsruimte dan ooit biedt.

De centrumlinkse partijen die vertegenwoordigd waren op de ontmoeting in Montevideo, willen regelmatig opnieuw bijeen komen. De volgende vergadering vindt in augustus in Buenos Aires plaats; in november is Chili aan de beurt.(PD)