Chaos regeert op Haïti

Haïti verkeert in een crisis sinds het gedwongen vertrek van de Haïtiaanse president Jean-Bertrand Aristide in februari vorig jaar. Sindsdien bestaat een dispuut over de legitimiteit van de door Amerika gesteunde interim-regering onder leiding van premier Gerard Latortue.

De interim-regering heeft volgens Amnesty weinig moeite gedaan om samen met de vredesmacht MINUSTAH, die nu een jaar op Haïti is, naar stabiliteit toe te werken. Het resultaat is een klimaat van bijna-anarchie, dat wordt versterkt door een corrupte en gewelddadige politiemacht, aldus Amnesty.

De vredesmacht heeft tot nu toe nauwelijks vooruitgang geboekt op het gebied van ontwapening, demobilisatie en reïntegratie, zegt Gerard Ducos, auteur van het rapport. De VN-troepen op Haïti liggen bovendien zelf onder vuur, omdat ze beschuldigd worden van moord op onschuldige burgers in de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince, tijdens een actie tegen bendeleden begin juli.

Volgens Amnesty heeft de vredesmacht te weinig militaire macht en informatie om veiligheid te kunnen garanderen in brandhaarden in Port-au-Prince, zoals in de armenwijken Cité Soleil, Bel-Air, Martissant, Delmas en Vilage de Dieu. Burgers hebben dagelijks te maken met geweld van bendes en repressie door de politie, zegt het rapport. De MINUSTAH patrouilleert alleen in de belangrijkste straten. In de straatjes en steegjes van Cité Soleil worden burgers vermoord en verkracht door gewapende bendes, aldus Amnesty.

Militairen van de vredesmacht verklaarden tegenover een delegatie van Amnesty dat de missie te weinig slagkracht heeft om sturend aanwezig te zijn. Een van de opdrachten van de MINUSTAH is het professionaliseren van de Haïtiaanse Nationale Politie. Maar ondanks de goede bedoelingen neemt de steun voor de vredesmacht onder de Haïtiaanse bevolking af met elk incident dat over de politie gemeld wordt, zegt Amnesty.

Vorig jaar oktober werden negen jongeren doodgeschoten in de wijk Fort National in Port-au-Prince. De moorden vonden plaats nadat vier politieauto’s en een ambulance met mannen in zwarte uniformen met het woord ‘Politie’ op hun rug, gesignaleerd waren in de buurt. Ze droegen bivakmutsen en dwongen de bewoners van een huis in de buurt om op de grond te gaan liggen. Zij werden doodgeschoten zonder duidelijke aanleiding, aldus het rapport. Ondanks het feit dat er verschillende getuigen waren, ontkent de politie nog steeds dat het incident heeft plaatsgevonden.

Ducos denkt dat de MINUSTAH het geweld kan indammen door openlijk te rapporteren over mensenrechtenschendingen en vervolgens een grondig onderzoek in te stellen naar de incidenten. Hoewel de vredesmacht verondersteld wordt extra alert te zijn op geweld tegen vrouwen, is op dat terrein volgens Ducos weinig vooruitgang geboekt.

Het rapport beschrijft drie concrete gevallen, waaronder een incident dat vorig jaar juli plaatsvond. In Delmas 33, in Port-au-Prince, werd een vrouw die drie maanden zwanger was, in haar huis verkracht en geslagen door drie mannen met in zwarte kleding en met bivakmutsen. De mannen waren waarschijnlijk politieagenten die op zoek waren naar haar man. Hij werkte tijdens de presidentschap van Aristide in het Nationaal Paleis, aldus het rapport. Haïti heeft onlangs verkrachting wettelijk erkend als misdrijf, zegt Ducos. Er komen dagelijks meer meldingen binnen van verkrachting. Maar veel vrouwen durven geen aangifte te doen omdat ze de politie niet vertrouwen, zegt hij.

Hoewel verkiezingen noodzakelijk zijn om op lange termijn politieke en economische veranderingen tot stand te brengen op Haïti, is het volgens Amnesty ook noodzakelijk om zo snel mogelijk aan het dagelijkse geweld een einde te maken. Ducos vindt dat de MINUSTAH en niet-gouvernementele organisaties moeten zorgen voor meer ervaren hulpverleners op het gebied van (seksueel) geweld. De MINUSTAH moet doorgaan met het herstructureren en trainen van de Nationale Politie en andere wetshandhavers. In die training moet ook voldoende aandacht worden besteed aan internationale mensenrechten. Alleen met een professionele, betrouwbare politiemacht kan goed bestuur, handhaving van de wet en respect voor mensenrechten worden bereikt op Haïti. (JS/PD)