Chileense tienermoeders gedoemd tot armoede

Seksuele relaties beginnen op steeds jongere leeftijd, zegt sociaal werker María Cristina González. In tegenstelling tot jonge vrouwen uit de hogere inkomensklasse, hebben vrouwen uit de lagere inkomensklassen geen toegang tot voorbehoedmiddelen. Er bestaat een duidelijk verband tussen armoede en zwangerschap, zegt zij.

Volgens González is het probleem zichtbaarder geworden, omdat er de laatste jaren meer openheid over is ontstaan in de Chileense samenleving. In het verleden kwam het vaak voor dat kinderen van tieners werden geregistreerd op naam van de ouders van de tienermoeder. Dat gebeurde vooral op het platteland.

De helft van de vrouwen die in armoede op het Chileense platteland leven, werd moeder voor hun twintigste jaar. Uit cijfers van 2002 blijkt dat 85 procent van de meisjes jonger dan zeventien jaar naar school gaat. Bij tienermoeders van dezelfde leeftijd is dat maar 30 procent.

Ook Yasmín Inostroza stopte met school toen ze zwanger werd. Met de minimale opleiding die ik heb gehad voordat ik zwanger werd, kan ik geen werk vinden, zegt ze. Ik zou het liefst tenminste de middelbare school afmaken via avondonderwijs. Maar dat is onmogelijk. Ik heb er het geld niet voor en ik moet op mijn zoon passen.

Een diploma van de middelbare school is volgens het onderzoek van CELADE geen garantie tegen tienerzwangerschap, maar wel een goede bescherming. Toegang tot hoger onderwijs en de grotere kans op werk worden in het rapport geassocieerd met een kleinere kans op zwangerschap.

Uit de gegevens uit 2002 blijkt dat slechts 17 procent van de tienermoeders tussen vijftien en zeventien jaar getrouwd is. Ongeveer 28 procent woont samen met een partner en 55 procent noemt zichzelf single. De meeste alleenstaande tienermoeders wonen bij hun ouders of grootouders. Maar de steun van hun familie is vanwege de armoede meestal niet zodanig dat ze hun school kunnen afmaken en daarna een fatsoenlijke baan kunnen vinden.

Naast steun van hun familie, zouden tienermoeders daarom ook steun vanuit scholen moeten krijgen, zegt Jorge Rodríguez Vignoli, auteur van het rapport. Hij denkt onder meer aan een verbod op discriminatie van tienermoeders op scholen, dagopvang voor de kinderen, het aanstellen van hulpverleners en het geven van financiële steun. Op de arbeidsmarkt zouden meer banen gecreëerd moeten worden voor tienermoeders.

Rodríguez Vignoli wijst ook op de noodzaak van voorlichting en toegang tot anticonceptiemiddelen. Uit een opiniepeiling van marktonderzoeksbureau Feedback die vorige week werd gepubliceerd, blijkt dat ruim 90 procent van inwoners van Santiago voorstander is van het bevorderen van condoomgebruik onder jongeren. Ongeveer 71 procent vindt dat vrouwen de morning after pill mogen gebruiken.

Abortus wordt door ruim 61 procent goedgekeurd in geval van verkrachting. Abortus is momenteel verboden in Chili, ook als het leven van de moeder in gevaar is. Het verbod dateert uit 1988, toen in de nadagen van het regime van dictator Augusto Pinochet een abortuswet werd aangenomen.

González noemt de cijfers opvallend, gezien de invloed van de Katholieke Kerk in Chili. Chilenen zien tienerzwangerschappen en andere ongewenste zwangerschappen steeds meer als een kwestie van volksgezondheid en niet als een religieuze zaak, zegt zij.