China bezint op dertig jaar eenkindpolitiek

De regering wil publieke debatten over de ‘verjaardag’ voorkomen, maar dat voorkwam niet dat er in de afgelopen maanden verschillende onthullingen in de media verschenen. Eerst was er het nieuws dat de eenkindpolitiek aanvankelijk bedoeld was voor een periode van dertig jaar, voornamelijk om iets te doen aan de bevolkingsdruk die was ontstaan door de babyboomers van de jaren zestig.
In december stelde de intellectueel en academicus Hu Angang dat de Communistische Partij in een brief vastlegde dat de politiek dertig jaar moest duren. Daarna zou gekeken worden naar een nieuw gezinsplanningbeleid.
Vervolgens sprak een van de architecten van de eenkindpolitiek, Tian Xueyuan, zich in de partijkrant Volksdagblad openlijk uit tegen de huidige regels. China moet volgens hem overstappen op een tweekinderenpolitiek. “China moet met de tijd mee en het is nu het moment om de prioriteiten voor het volgende vijfjarenplan, dat in 2011 begint, vast te stellen”, zei hij.

Onhoudbaar

De publicatie van een openbaar manifest door een van de bedenkers van de eenkindpolitiek wordt door velen in China geïnterpreteerd als een teken dat het al lang lopende debat over het beleid zich verplaatst heeft van academische kringen naar de overheid.
“Welke positieve impact sommige wetenschappers ook toekennen aan de Chinese gezinsplanning, de eenkindpolitiek is de belangrijkste oorzaak van de snel ouder wordende bevolking en de ernstige verstoring van de balans tussen het aantal jongens en meisjes”, zegt He Yafu, een onafhankelijke demograaf.
De Chinese leiders stellen dat het beleid 400 miljoen geboorten heeft voorkomen. Als deze kinderen wel waren geboren, zou de bevolking van het land tot onhoudbare proporties zijn gegroeid, zeggen de voorstanders van het beleid.

Negatieve bevolkingsgroei

In de grote Chinese metropolen, zoals Guangzhou, Sjanghai en sinds kort ook Beijing, mogen ouders die zelf geboren zijn onder de eenkindpolitiek, en dus geen broers of zussen hebben, nu twee kinderen krijgen. 
Deze verandering werd aangemoedigd door voorspellingen over negatieve bevolkingsgroei in rijke plaatsen als Sjanghai, waar het vruchtbaarheidscijfer momenteel op 0,8 ligt. Dat is ver onder het landelijke gemiddelde van 1,8.
Vorig jaar schrapte China’s rijkste provincie Guangdong in stilte de regel dat stellen die twee kinderen willen, vier jaar moeten wachten voordat ze hun tweede kind krijgen. Beijing zal vermoedelijk dit jaar volgen.
Dit jaar vindt in China de zesde volkstelling plaats. Momenteel wordt meestal het aantal van 1,3 miljard Chinezen genoemd. Bij de laatste volkstelling in 2000 bleek echter dat er allerlei moeilijk te tellen groepen zijn, zoals niet-geregistreerde meisjes op het platteland en migranten die hun hele leven al buiten de overheidsregisters blijven.