China wordt slapend rijk door oorlog in Irak

China heeft in januari en februari bijna 54 procent meer directe investeringen binnengekregen dan in diezelfde periode vorig jaar. De stijging is extra spectaculair omdat China vorig jaar al een investeringsrecord van 52 miljard dollar kon optekenen. Wat er in Irak gebeurt zou wel eens gevolgen kunnen hebben die groter zijn en langer aanhouden dan de meeste mensen verwachten, oordeelt Wang Jian, een econoom van het Instituut voor Macro-economie, een onderdeel van de Staatscommissie voor Ontwikkeling en Hervorming. Daarom zullen internationale investeerders waarschijnlijk nog meer geld pompen in veilige landen als China.

He Maochun, professor internationale handelsrelaties van de Volksuniversiteit van Peking, vindt dat China ook moet proberen contracten in de wacht te slepen voor de heropbouw van Irak na de oorlog. Ons voorbeeld is Zuid-Korea - dat land kreeg de opdracht na de vorige Golfoorlog de snelweg van Bagdad naar Amman te herstellen. Volgens professor He zag China als gevolg van die oorlog in 1991 een derde van alle contracten voor bouwprojecten die het land met Irak had gesloten, in rook opgaan. Maar nadat in 1996 de VN-sancties tegen Irak werden versoepeld, trokken de handelsrelaties tussen de twee landen weer aan. Nu moet China er als de kippen bij zijn om na het einde van deze oorlog meteen een graantje mee te pikken, vindt He.

Het conflict in Irak draait ook om een strategische bekommernis die China met de VS deelt: de aanvoer van olie verzekeren en de olieprijzen stabiel houden. China verbruikt sinds 1993 meer aardolie dan het zelf produceert, en importeerde vorig jaar al 71 miljoen ton. De helft daarvan kwam uit het Midden-Oosten. Het is natuurlijk de vraag of de aanvoer uit het Midden-Oosten voor China wel zo zeker blijft als de VS de lakens gaan uitdelen in de Irakese olievelden. Maar China werkt hard aan een strategie om minder afhankelijk te worden van die regio. Op termijn wil Peking ook grote hoeveelheden olie en gas gaan aankopen in Rusland, Indonesië en Centraal-Azië. Om voorbereid te zijn op problemen die zich binnenkort zouden kunnen voordoen als de oorlog in Irak uit de hand loopt, zullen de grootste drie Chinese oliemaatschappijen binnenkort al olie beginnen te importeren uit Indonesië, Sudan en Venezuela. China neemt ook een aantal oliebronnen in eigen land opnieuw in gebruik die eerder waren gesloten omdat de productiekosten er te hoog waren.

De verschuiving van de prioriteiten is duidelijk te merken in de Chinese media. Het officiële standpunt - China is tegen de oorlog en de schending van het VN-Handvest - verscheen op de voorpagina’s van de kranten, maar in de uitvoerige berichtgeving over de oorlog ontbreekt de hevige verontwaardiging die nog aanwezig was in de verslaggeving over de Amerikaanse luchtaanvallen op Irakese doelwitten van enkele jaren geleden. China heeft voor het eerst ook grote aantallen verslaggevers naar het Midden-Oosten gestuurd - een teken dat de oorlog zelf en de concrete gevolgen ervan belangrijker zijn geworden dan de geostrategische implicaties ervan. De Chinese leiders zijn altijd bang geweest dat de VS ooit een coalitie tegen China op de been zouden proberen te brengen, en hebben zich daarom altijd verzet tegen strafacties van de internationale gemeenschap tegen individuele landen.