Crisis treft kinderen Chinese migranten

Migranten kampen met lage lonen, slechte werkomstandigheden en zien lange tijd hun kinderen niet, die thuisblijven bij familie, vrienden of helemaal alleen. Volgens schattingen van de overheid ligt het aantal “achtergelaten” kinderen op zo’n 58 miljoen, goed voor bijna een derde van alle kinderen op het platteland.
Maar vanaf 2003, toen de overheid ze meer bewegingsruimte gaf, begonnen migranten steeds vaker hun kinderen mee te nemen naar de stad waar ze werken. Daar kregen de kinderen te maken met nieuwe en andere problemen: een gebrek aan sociale voorzieningen bijvoorbeeld. Maar ze konden wel bij hun ouders blijven tijdens belangrijke ontwikkelingsjaren.

Klasje van honderd

Zo’n dertig miljoen migranten zijn door de crisis hun job verloren, en vele anderen werden gedwongen om tegen een lager loon te werken. Miljoenen Chinezen keerden na het vorige Chinese nieuwjaar niet terug naar hun werk maar kozen ervoor om in hun geboortestreek te blijven.
Veel van de arbeiders die wel in de steden bleven om er te werken, zagen zich gedwongen hun kinderen terug te sturen naar hun geboortestreek. Daardoor nam de druk op de sociale voorzieningen er enorm toe. In sommige streken tellen de schoolklassen nu meer dan honderd kinderen.
Terug in hun geboortestreek missen de kinderen vaak een degelijk netwerk dat hen kan steunen. “Mensen die met je inzitten en in staat zijn steun te bieden in moeilijke tijden zijn erg belangrijk”, zegt Judy Shen, stichter van CAI, een project van de Amerikaanse Promise Foundation dat werkt met kinderen van migranten in Peking en Sjanghai. “Als je achtergelaten wordt, mag je van geluk spreken dat er familieleden zijn die voor je zorgen. Sommige kinderen moeten het zonder stellen. Zij blijven alleen achter en zijn gedwongen veel sneller op te groeien.”

Hukou

Volgens Zheng Fengtian, professor plattelandsontwikkeling aan de Renmin Universiteit, kiezen migranten er nu minder snel voor om hun kinderen mee te nemen naar de steden. Wie dat wel doet, riskeert nieuwe problemen. Als ze geen werk vinden, hebben migranten immers geen recht op een aantal voorzieningen, waaronder gratis onderwijs voor hun kinderen.
Veel kinderen komen daarom in privéscholen terecht, maar die zijn van bedenkelijke kwaliteit en soms ronduit gevaarlijk. In januari nog kwam een kleuter om tijdens een brand in een illegale kribbe en werd een schooldirecteur gearresteerd omdat hij de arm van een leerling had gebroken.
De financiële crisis accentueert opnieuw de problemen van het Chinese “hukou”-systeem, dat bepaalt hoe migranten diensten krijgen in de regio waar ze geregistreerd zijn. Momenteel leeft 45 procent van de Chinese bevolking in de steden, maar 17 procent is er niet geregistreerd. Veel migranten lopen dan ook voorzieningen mis.
De voorbije jaren heeft de Chinese overheid een paar veranderingen aangebracht. Zo heeft een migrant met een stabiele baan nu recht op sociale zekerheid. Wie een verblijfsvergunning te pakken krijgt, heeft recht op goedkope huisvesting, gezondheidsvoorzieningen en werkloosheidsteun. Vaak worden de kinderen van migranten daarbij echter over het hoofd gezien.