Cuba-beleid Obama lijkt steeds meer op dat van Bush

Na zijn verkiezing als president van de Verenigde Staten, versoepelde Obama de restricties op geldverkeer en reizen naar Cuba voor Cubaanse Amerikanen. Maatregelen die waren ingesteld door zijn voorganger George W. Bush. Ook heropende hij de migratiegesprekken die in 2003 werden opgeschort.

Zijn regering sprak ook over het herstellen van de directe postdiensten en verzachtte het vijandige klimaat. In Cuba werd dat beantwoord met een minder hoge toon ten aanzien van de VS en verklaringen over de bereidheid een “respectvolle dialoog” aan te gaan om het conflict op te lossen dat beide landen al bijna een halve eeuw in zijn greep houdt.

De aanvankelijke percepties dat Obama de president zou zijn die een ommekeer in teweeg zou brengen in het Cuba-beleid, zijn bijna een jaar na zijn aantreden echter veranderd. “Obama schuift elke dag verder op naar het Bush-tijdperk, als het gaat om de Cuba-politiek”, zegt Esteban Morales, onderzoeker aan het Centre for Hemispheric and U.S. Studies (CESEU). “Ook hij wil randvoorwaarden stellen aan gesprekken.”

Subversief

Morales noemt het bezoek aan Cuba van de plaatsvervangend onderminister van Buitenlandse Zaken, Bisa Williams, in september, een positieve stap. Bij dat bezoek werd gesproken over hervatting van de postdiensten tussen beide landen en andere onderwerpen die van belang zijn voor de VS.

“Dit alles geeft de indruk van een meer ontspannen houding, maar in feite heeft Obama geen concrete signalen gegeven dat hij over de betrekkingen met Cuba wil praten. Er zijn gesprekken geweest over bilaterale kwesties die van belang zijn voor de VS, maar niet over elementaire kwesties als het creëren van een klimaat van vertrouwen dat vergaande gesprekken in een ontspannen atmosfeer mogelijk maakt”, zegt hij.

Tijdens haar bezoek aan Havana sprak Williams afzonderlijk met dissidenten en academici. De U.S. Interests Section (USINT) gaf een receptie waarvoor, voor het eerst in jaren, geen dissidenten waren uitgenodigd. In plaats daarvan kwamen er veel mensen uit de kunstwereld.

Morales ziet dit als een intelligenter beleid dan dat van Bush, maar hij noemt het even subversief. “Ze vermijden openlijke agressiviteit, houden aparte gesprekken met verschillende groepen, zodat ze met beide kampen kunnen praten zonder ze te mengen, want als er dissidenten naar een receptie gaan, dan gaan wij niet. Het is typisch Democratisch”, zegt hij.

Ogenschijnlijke verandering

De arrestatie op 5 december van een Amerikaan die laptops, mobiele telefoons en andere apparatuur verspreidde onder dissidenten, en de aanwezigheid van USINT-functionarissen en andere diplomaten bij een demonstratie van dissidenten op 10 december, had een bekoelend effect op de relatie met de VS.

De Cubaanse president Raúl Castro zei dat deze gebeurtenissen aantoonden dat “openlijke en bedekte subversie tegen Cuba wordt bevorderd.” Hij beweerde dat Washington bijna 55 miljoen dollar uit het federale budget inzet voor dergelijke activiteiten.

Hoewel de VS ogenschijnlijk “een verandering willen in het bilaterale conflict, blijft het gereedschap van Washingtons agressieve beleid tegen Cuba intact”, zei Castro tegenover het parlement. Volgens hem willen de Verenigde Staten nog steeds “de revolutie omverwerpen” en een verandering in het Cubaanse economische en sociale systeem teweegbrengen.