De Dingen des Levens

De Nederlanders mochten Dingen nomineren; de museumdirectie van Arnhem koos er 50 en daar mocht vervolgens op gestemd, via het internet (dat is geen Ding en komt dus zelf niet in de lijst voor).

‘De Tien van 2012’ is het resultaat, allemaal voorwerpen met een persoonlijke betekenis. Hun eigenaars hebben ze afgestaan tot nut van ’t algemeen en u kunt ze vanaf nu ook gaan bekijken in het echt, in de afdeling van het museum die ‘Spaarstation Dingenliefde’ heet. Mooie naam.

De Tien van 2012 

Op één staat een sleutelbos van een vrouw die zich afvraagt hoe lang ze die nog zal gebruiken en voor wanneer die irisscan is. Op twee een waveboard, die slappe skateboard die veel vaders en moeders met hun tiener op de spoedgevallen heeft gebracht. Maar, zegt de vrouw die het gadget heeft genomineerd, over een paar jaar weten we niet meer wat dit is. En ze lijkt dat niet erg te vinden.

Veel somberder is de man die zijn ‘Spellinggids van de Nederlandse taal’ binnenbracht in Arnhem. Volgens hem hét symbool van de teloorgang van het gedrukte boek en de Nederlandse taal in haar geheel. Zijn geheel?

Er spreekt nog meer melancholie uit de lijst van tien. Iemand nomineerde ‘de foto’, die je in je handen kunt houden en op de achterkant lezen wie er op staat. En ‘de wegenkaart’, die altijd voor gekibbel zorgde tussen vader en moeder in de auto.

Als voorbeeld van iets zogenaamd innovatiefs staat de spaarlamp, dat vreselijke Onding, in ‘De tien van 2012’. Dat de ontwerpers ervan in de grond kruipen van schaamte! Ik zal het hier nu voor de laatste keer zeggen: Weg Met de Spaarlamp want de Spaarlamp geeft dan wel geen Warmte, maar ook geen Licht!

Net niet

De kladblok heeft de selectie van tien niet gehaald en zal helaas zelf ook verdwijnen, voorspelt de vrouw die haar notitieblokje wilde afstaan aan het museum. Steeds meer mensen noteren Dingen op hun smartphones of ander klein digitaal gerief. Maar het gevoel om een blaadje te verfrommelen als iets af is, zal altijd zaliger zijn dan op een delete-knop te drukken.

Nog een paar leuke Dingen, die buiten de lijst van tien vielen. De eiersnijder. Een ingenieus vederlicht apparaatje, met evenwijdige staaldraadjes die door eiwit en en eigeel slashen als door de boter. Ook heel geschikt om op te tokkelen en muziek te maken.

Of het kunstgebit. Dat zullen we héél raar vinden over honderd jaar. Ik heb het al altijd raar gevonden. 

Tijdcapsule

Arnhem steekt de tien voorwerpen in een museale tijdcapsule. Over een eeuw nemen andere mensen de proef op de som. Welke proef op welke som? Dat zal altijd tegenvallen, want welke selectie is dit nu, bepaald door het aantal “likes” via het internet? Maar is dat slechter dan de keuze van een museumdirectie van historici, antropologen, archeologen? En dit is zo overduidelijk een Nederlandse selectie (er staat ook een Douwe Egberts koffiezetapparaat en een gourmetstel in de lijst van tien), hoe zit dat in pakweg Tanzania? En bij ons?

Wat zal er ons over 100 jaar meer vertellen over de samenleving van nu? Het journaal of Man Bijt Hond? Historica Marita Mathijsen schreef eens een leuk artikel over welke dingen ze in de supermarkt aantrof. Vrolijk gekleurde pakken inlegkruisjes, éénpersoonsmaaltijden, ramenspray, kokosmelk. “De supermarkt als graadmeter van de normen en waarden van een maatschappij”.

En misschien speelt het toeval een grotere rol dan we denken. De zuiverste tijdcapsule is wellicht Pompei, het dagelijks leven bevroren in het moment.

De wasknijper

Terug naar ‘De Tien van 2012’. Tot mijn grote vreugde staan er ook een paar evergreens in de lijst, die geheid nog zullen bestaan over een eeuw, omdat ze onverbeterbaar, multifunctioneel en ook gewoon geweldig mooi zijn.

De houten wasknijper staat op vijf, maar had wat mij betreft helemaal bovenaan mogen eindigen. Het kleinood zou uitgevonden zijn in 1853. Je kunt er uiteraard je sokken en onderbroeken mee te drogen hangen; de dekens van je kamp onder tafel bij elkaar houden; vacht, staart en oren van je kat mee versieren; plastic zakjes in de diepvries en de voorraadkast sluiten; papieren samenklemmen; je neus dichtknijpen; je kunt ze in elkaar laten bijten en een lange slang maken, of uiteen prutsen en de houtjes verlijmen tot een kasteel en van de ijzeren veren een halsketting maken; je kunt er met een elastiek een geweldig pistooltje van maken.

Als je geen straatvriendje of grote zus of broer hebt: kijk maar eens op Dinges hoe dat moet.