De helaasheid der dingen

Bracke laat verder nog optekenen dat zijn hoge stemmenaantal een druk is om dingen te verwezenlijkingen, terwijl hoge kijkcijfers gewoon een onderdeel van zijn journalistiek werk waren.

Dat een doorgewinterde, ervaren Vlaamse journalist een groot deel van de Vlaamse werkelijkheid niet kent, mag verbazen. Want over armoede, de vierde wereld, de mensen die moeten leven aan zelfkant van de maatschappij: daarover is alles geweten! Wetenschappers en de armoedebeweging laten keer op keer zien dat in ons land er weldegelijk mensen zijn die het erg moeilijk hebben. In ons land worden jaarlijks doorwrochte rapporten afgeleverd met overduidelijke cijfers, analyses en statistieken.

Zo weten we uit de armoedecijfers van de FOD Economie dat bijna 1 op 6 Belgische kinderen opgroeit in een gezin met een inkomen onder de armoederisicodrempel. UA Antwerpen publiceert jaarlijks een armoederapport, en daaruit weten we dat momenteel  ruim 1,5 miljoen Belgen of 15 procent van de bevolking op of onder de armoedegrens leven. Het rapport legt de schrijnende ongelijkheden tussen de verschillende bevolkingsgroepen bloot. Driekwart van alle gezinnen waar geen van de ouders werkt, leven in armoede (in gezinnen waar beide ouders uit gaan werken is dat amper 3 procent). De kansen op armoede zijn dubbel zo groot voor alleenstaande ouders, 65-plussers met een laag pensioen en werklozen. In Brussel is de situatie het ergst: meer dan 1 op de 4 Brusselaars moet de maand doorkomen met een inkomen dat lager ligt dan de armoedegrens.

Vorig jaar was er het “Jaar van de Armoede”, dat jammer genoeg door de initiatiefnemers werd geëvalueerd als een jammerlijke mislukking: de politiek onderneemt nog steeds geen actie, ondanks alle alarmerende cijfers. De arme mensen blijven arm. Er is dan ook hoop wanneer politici met mensen in contact komen die veel van hen verwachten - ook arme mensen. Maar die hoop zou wankel kunnen zijn, want Bracke bekent op zijn weblog dat hij -net als N-VA-partijvoorzitter Bart De Wever- dol is op Theodore Dalrymple, het pseudoniem waaronder Anthony M. Daniels colums en boeken schrijft.

Ik hoop dus dat Bracke niet de arme mensen maar lui als Dalrymple laat vallen. Ik hoop dat hij als politicus mee helpt aan oplossingen.

Deze Britse gepensioneerde psychiater verdedigt in de eenvoudige stelling dat armoede iets is waar mensen zelf voor kiezen. Zo hoeven daklozen dankzij alle voorzieningen in grootsteden, zoals daklozenopvang waar je kan eten, je verwarmen en de nacht doorbrengen, toch niet deel te nemen aan de maatschappij. Dalrymple stelt in zijn boek “Leven aan de onderkant. Het systeem dat de onderklasse in stand houdt” dat armoede vooral winstgevend is voor de sociale sector. Zo beschrijft hij een tehuis voor daklozen, met “91 bewoners en 41 personeelsleden”, van wie er “maar een paar in direct contact kwamen met de mensen voor wie ze moesten zorgen”. Het kantoor van de organisatie heeft een “verbazingwekkend groot aantal bureaus, allemaal voorzien van een pc.” De medewerkers van de organisatie “zijn er goed en comfortabel gekleed”. Hun bezigheden zijn onder meer “het maken van cirkeldiagrammen terwijl de bewoners zich suf drinken”. Hij rekent ons verder in het boek voor dat zo’n “vijftigduizend Britten hun levensonderhoud te danken hebben aan daklozen”.

Volgens Dalrymple wordt de “onderklasse” in stand gehouden door het waarderelativisme sinds de jaren ‘60, wat tot uiting komt in het goedpraten van criminaliteit als onontkoombaar gevolg van armoede en discriminatie. Terwijl het tussen haakjes wat dat betreft heel eenvoudig is: volgens Dalrymple is de oorzaak van criminaliteit onder de blanke bevolking van Engeland “voor elke redelijk oplettende waarnemer volmaakt duidelijk, hoewel de criminologen er nog niet achter zijn. Die oorzaak is het tatoeëren van de huid. Een langzaam werkend virus, zoals het virus dat scrapies veroorzaakt bij schapen, wordt met de tatoëernaald in het menselijk lichaam gebracht en vindt het zijn weg naar de hersenen. Binnen een paar jaar zet het de getroffenen aan tot diefstal van auto’s, inbraak en mishandeling”. Zo, en nu u weer!

De blogverwijzing naar Dalrymple dateert van voor de verkiezingen, en dus van voor de periode dat de politicus al die mensen tegen het lijf is gelopen die hij als journalist niet kende. In zijn essay “Pleidooi voor populisme” riep David Van Reybrouck in 2008 op tot hernieuwde solidariteit met “de getatoeëerde klasse”, met de laaggeschoolden en de armen in het algemeen die ondervertegenwoordigd zijn in politiek en media, en met wie dus weinig rekening wordt gehouden. Ik hoop dus dat Bracke niet de arme mensen maar lui als Dalrymple laat vallen. Ik hoop dat hij als politicus mee helpt aan oplossingen. Er zijn alvast de berekeningen van het Rekenhof, die zeggen dat 1,2 miljard euro volstaat om alle mensen die moeten leven van een minimum, uit de armoede te halen. Dat is weliswaar duurder dan tatoeages verbieden, maar volgens mij wel effectiever.