De migrant is een vrouw

*correctie cijfer aantal migranten in lead

Ik was de eerste van mijn familie die naar het buitenland reisde en ik vreesde dat ik mijn ouders en zussen erg zou missen, zegt de 36-jarige Melania. Ze werkte in Chili vier jaar als inwonende huishoudhulp, met één vrije dag per week. Haar loon spaarde ze en stuurde ze naar haar familie in Peru. Na een tijdje kwam ook haar vriend over, en intussen is ze getrouwd en heeft ze een kind. Ook haar beide zussen verdienen intussen de kost met koken, schoonmaken en strijken bij privépersonen in de Peruaanse hoofdstad.

Zelf heeft Melania geluk gehad: ze heeft geen last gehad van discriminatie of uitbuiting. Maar ze heeft haar landgenoten die ook in Chili wonen wel vaak genoeg horen klagen over lange werkdagen zonder arbeidscontract of sociale zekerheid. Die realiteit werd nu ook gedocumenteerd in een recente studie van het Demografisch Centrum van Latijns-Amerika en de Cariben (Celade).

De meeste migrantenvrouwen vinden wel werk, maar vooral als huishoudhulp, straatverkoopster of in de horeca. Dat is zelfs zo als ze eigenlijk beschikken over een diploma als lerares, verpleegster of secretariaatsmedewerkster, stelt de studie. Ze zijn er erg kwetsbaar voor racisme, mishandeling, uitbuiting, dwangarbeid en mensenhandel. Een minderheid - vooral jonge, alleenstaande vrouwen met een goed diploma - vindt een goede baan en kan haar levensstandaard echt optrekken.

De meeste vrouwen beslissen zelf dat ze gaan migreren, maar ze voelen zich daartoe gedongen door gewapende conflicten, armoede, milieuverloedering of natuurrampen, stelt het rapport. Sommige vluchten ook voor seksueel geweld of machismo.

Transnationaal gezin

Veel van de migrantenvrouwen zijn alleenstaand, maar een aantal heeft wel kinderen die ze in hun land van oorsprong moeten achterlaten. Vaak zijn het grootouders, tantes of zussen die de kinderen opvangen, terwijl de moeder geld opstuurt. Volgens de studie is daarmee een nieuw soort transnationaal gezin ontstaan, waaraan zowel de landen van oorsprong als die van bestemming dringend meer aandacht moeten besteden.

Latijns-Amerika was de eerste regio waar de hoeveelheid migrantenvrouwen die van de mannen evenaarde. Ze trekken naar buurlanden die beter af zijn, naar de Verenigde Staten en overzee naar landen als Spanje en Japan. Binnen het Latijns-Amerikaanse continent zijn Argentinië en Venezuela de populairste bestemmingen, althans in 2000. Colombiaanse vrouwen zoeken een betere toekomst in Venezuela en Ecuador, Nicaraguaanse trekken naar Costa Rica en Peruaanse naar Chili. (ADR)