“De wereld heeft China steeds meer nodig”

“Het is de eerste keer in achttien jaar dat de Dalai Lamai zijn ontmoeting met de Amerikaanse president niet kreeg – ongetwijfeld een krachtig symbolisch precedent”, schreef het Dagblad van Nanfang vorige week in een opiniestuk. “Het heeft alles te maken met China’s groeiende rol in internationale zaken. De wereld heeft China steeds meer nodig, ook de Verenigde Staten, als het invloed wil uitoefenen.”
Waarnemers zeggen dat president Barack Obama de steun van China nodig heeft in een reeks zware internationale kwesties, onder meer die van de Noord-Koreaanse nucleaire dreiging.
Ironisch genoeg vloog de Chinese premier Wen Jiabao vorige week naar Pyongyang, waar hij de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il ontmoette en de zestigste verjaardag van de diplomatieke banden van beide buurlanden uitgebreid vierde. Het bezoek stond bol van de symbolische handelingen die de lange vriendschap moesten onderstrepen. Wen bracht onder meer hulde aan de Chinese soldaten die in de Koreaanse oorlog (tegen de VS) waren omgekomen.
“Het moet voor Noord-Korea een hart onder de riem zijn dat onze premier Noord-Korea hoop geeft, terwijl de hele wereld hen isoleert”, schreef een Chinese bezoeker op het populaire internetforum Tianya.

Sancties

Kim Jong-il en Wen bereikten bovendien akkoorden over onderwijs en toerisme, waarbij China naar schatting 200 miljoen dollar investeert, en over de bouw van een brug over de Yalu-rivier tussen beide landen.
Zuid-Korea en Japan drukten hierover hun bezorgdheid uit. Ze wezen op de internationale sancties die de VN instelde na de Noord-Koreaanse kern- en raketproeven eerder dit jaar. De Zuid-Koreaanse president Lee Myung-bak en de Japanse premier Yukio Hatoyama zeiden vrijdag dat de sancties van kracht blijven zolang Noord-Korea geen “specifieke actie” heeft ondernomen in verband met zijn kernprogramma.
Beide leiders waren het voorbije weekend in Peking voor een ontmoeting met de Chinese premier. De hulp aan Noord-Korea stond hoog op de agenda. President Lee zei nadien dat hij het met de Chinese premier eens was geworden over “de noodzaak van een fundamentele en allesomvattende oplossing” voor de nucleaire kwestie.

Gesprekken over ontwapening

China en Zuid-Korea willen Noord-Korea een eenmalig hulppakket geven in ruil voor nucleaire ontwapening, in plaats van de geleidelijke hulpmaatregelen die sinds het begin van de gesprekken over nucleaire ontwapening in 2003 genomen zijn. Noord-Korea heeft zich in april teruggetrokken uit die zeslandengesprekken, waarin ook Zuid-Korea, China, de VS, Rusland en Japan betrokken zijn.
Tijdens Wen Jiabao’s bezoek aan Noord-Korea gaf Pyongyang aan dat het kon terugkeren naar de zeslandengesprekken maar dat het eerst rechtstreeks met de VS wil onderhandelen. Door zijn positie als belangrijkste handelspartner en politieke bondgenoot kan China daarbij een sleutelrol spelen.
Maar waarnemers waarschuwen dat de VS niet echt happig is op rechtstreekse gesprekken met Kim Jong-il. Li Kaisheng, expert internationale betrekkingen van de Xiangtan-universiteit in de provincie Hunan, zegt dat bilaterale gesprekken haaks staan op Washingtons verborgen intentie om het groeiende China in te tomen. “Zodra de Verenigde Staten officiële banden met Noord-Korea aanknopen, zullen ze voor de uitdaging staan om de Koude-Oorlogregelingen op het schiereiland te beëindigen en hun troepen terug te trekken – wat ze niet willen doen”, schreef Li in zijn column op www.sina.com.