Discriminatie van niet-inheemsen leidt tot onrust in Nigeria

In Nigeria bestaat een wettelijke tweedeling tussen Nigerianen die kunnen aantonen dat ze behoren tot een etnische groep die zijn wortels heeft in de regio waar ze wonen en Nigerianen die dat niet kunnen. Het onderscheid werd oorspronkelijk in het leven geroepen om de tradities en culturele identiteit van de meer dan 250 etnische groepen in het land te beschermen, maar het werd een bron van etnische en religieuze conflicten. Sinds 1999, toen een einde kwam aan het militaire bewind, kwamen meer dan 10.000 mensen om bij die conflicten.

“Het huidige beleid marginaliseert miljoenen Nigerianen en dat voedt etnisch en religieus geweld”, zegt Peter Takirambudde, Afrikadirecteur van HRW. “De federale overheid moet een einde maken aan haar schandelijke reputatie van onverschilligheid door slagvaardig deze discriminatie te bestrijden.”

De stabiliteit in Nigeria wekt al langer internationale bezorgdheid, aangezien het land met 130 miljoen inwoners het dichtstbevolkte is in Afrika en de grootste bijdrage levert aan regionale vredesmissies. Daarnaast is Nigeria een grote olie-exporteur. De internationale zorg concentreert zich grotendeels op de spanningen die al heel lang bestaan tussen de drie grootste etnische groepen, de Igbo, Yoruba en Hausa-Fulani, en op de onrust onder kleinere bevolkingsgroepen in de olierijke Niger Delta. HRW stelt echter dat de gevolgen van het discriminerende beleid in het hele land merkbaar zijn. In elke staat zijn de lokale overheid en de bevolking officieel verdeeld in twee categorieën: inheemsen, die hun etnische en genealogische wortels kunnen traceren in de oorspronkelijke bevolking van de streek en mensen die dat niet kunnen. Volgens het rapport was die tweedeling oorspronkelijk bedoeld om de unieke identiteit, cultuur, tradities en bestuursorganen van kleine, etnische groepen te beschermen. Het beleid resulteert volgens HRW echter in praktijken die niets meer te maken hebben met behoud van culturele identiteit en autonomie. Niet-inheemsen worden vaak geweigerd in overheidsbanen, ze moeten ze meer schoolgeld betalen of ze krijgen geen beurs voor een universitaire studie. In sommige gevallen werden niet-inheemse ambtenaren massaal ontslagen om ruimte te maken voor meer inheemse collega’s. Niet-inheemsen hebben ook te maken met minder formele vormen van discriminatie, zoals barrières om politiek actief te zijn en discriminatie bij dienstverlening en aanleg van infrastructuur. Onderzoekers van HRW bezochten vorige herfst vier staten waar etnisch geweld tot dodelijke slachtoffers leidde: Kaduna, Kano, Plateau en Delta. Lokale functionarissen lieten daar vaak openlijk merken weinig geïnteresseerd te zijn in de problematiek van hun niet-inheemse inwoners. Of, zoals een jonge niet-inheemse inwoner van Kaduna verklaarde tegenover HRW: “Je wordt volledig buitengesloten, in alles.”

Het resultaat daarvan is een tweederangs status voor niet-inheemsen die, in theorie, een gelijkwaardige status terug zouden kunnen krijgen door zich te vestigen in een deel van het land waar ze oorspronkelijk thuishoren. Maar een toenemend aantal Nigerianen kan op geen enkele manier zijn afkomst aantonen. En voor inwoners wiens voorouders zich tijdens de koloniale tijd vestigden op de plaats waar zij nu ook wonen, is de tweederangs status blijvend. “We voelen ons onheus bejegend als mensen tegen ons zeggen dat we hier niet thuishoren”, zei Hasua, een oudere inwoner van Zuid-Kaduna tegen de onderzoekers van HRW. “Onze familie woont hier al langer dan tweehonderd jaar. We kennen geen andere plaats dan deze, waar zouden we dan heen moeten?” Naast het discriminerende beleid zorgen ook de sinds de jaren tachtig toegenomen werkloosheid en armoede voor spanningen. President Olesegun Obasanjo van Nigeria heeft het discriminerende beleid publiekelijk afgekeurd, maar de federale overheid heeft tot nu toe geen nieuwe wetgeving geïntroduceerd die een einde maakt aan de meest schadelijke praktijken. (JS/MM) (EINDE/2006)