Discussie over Nederlands Sociaal Forum barst los

Zondag 7 december heeft platformorganisatie Keer ’t Tij in een vergadering besloten een Nederlands Sociaal Forum (NSF) te organiseren. Dat besluit volgt op een discussie naar aanleiding van een artikel op deze site, waarin de komst van een NSF werd aangekondigd.

‘Dat artikel heeft in beperkte kring stof doen opwaaien’, schrijft Kees Hudig van solidariteitsfonds XminY in een reactie. Hudig vindt dat er op het stuk flink wat valt af te dingen en vreest dat een NSF een exponent van het poldermodel zal worden.

Het artikel suggereert volgens hem ten onrechte dat er een overkoepelende beweging met duidelijke leiders gaat ontstaan. Hij wijst er op dat er nergens op de wereld binnen de globaliseringsnetwerken sprake is van een overkoepelende beweging, wel van fora. Al zijn volgens hem lang niet alle ervaringen met dergelijke nationale of regionale sociale fora even positief. Kapitaalkrachtige organisaties zouden de agenda domineren met hun hervormingsgezinde standpunten. Dat gaat ten koste van de diversiteit en radicaliteit, vindt Hudig.

Het zijn volgens Hudig immers juist de radicale organisaties die de kastanjes uit het vuur moeten halen terwijl de grote jongens in het polderoverleg de boel pappen en nathouden. Een citaat: ‘Terwijl de grote civiele polderorganisaties het volstrekt laten afweten als het gaat om het ondersteunen van de praktische campagnes voor radicale verandering die internationale globaliseringsnetwerken vormen, staan ze te springen als het gaat om het leiden van grootschalige babbelevenementen als het WSF, ESF of nu dan NSF.’

Bertram Zagema reageert op de aanval van Hudig op polderaars als Novib en Milieudefensie. Dergelijke kritiek is volgens hem weinig constructief. Bovendien betwijfelt hij of radicaliteit altijd zijn vruchten afwerpt. ‘Hij (Hudig red.) schijnt de ervaring te hebben dat de massa’s vanzelf naar je toe stromen als je je maar radicaal en onverzoenlijk opstelt tegenover je tegenstanders zonder te vervallen in “polderen”.’

Omdat veel Nederlanders de gevolgen van globalisering zelf niet direct ondervinden, gaat het er volgens Zagema juist om een grote solidariteitsbeweging in Nederland op te bouwen. In de brede discussie over globalisering zou een sociaal forum eventueel een interessante rol in kunnen spelen.

Ook Christiaan Ernsten en Ralph Hoetmer van de organisaties Alert! en ATTAC mengden zich in de discussie. Beide heren denken dat het juist nu tijd is voor een Nederlands Sociaal Forum. Zij zijn het met bovengenoemde sprekers eens dat een sociaal forum geen beweging is. Het is een ruimte waarin uiteenlopende organisaties die streven naar een nieuwe wereldorde, hun ervaringen en ideeën kunnen uitwisselen. Van hieruit kunnen nieuwe acties worden voorbereid. Het is niet de bedoeling dat een sociaal forum een leider heeft en er hoeft geen consensus te worden bereikt zoals het poldermodel nastreeft.

De schrijvers signaleren mede door de oorlog in Irak en de bezuinigingen van het kabinet Balkenende onder de Nederlanders een toenemende belangstelling voor alternatieven voor het neoliberalisme. Die alternatieven moeten in een NSF worden besproken. Dergelijke concrete ideeën zouden meer mensen over de streep kunnen trekken om zelf actief bezig te gaan met het bouwen aan een andere wereld.

De timing voor de oprichting van een NSF in 2004 is goed, voorspellen Ernsten en Hoetmer. Nederland heeft dan immers de voorzittershamer van de EU in handen. Het moment om veranderingen in Europa aan te kaarten. Bovendien is er een dynamiek ontstaan van interessante organisaties die zich met alternatieven voor het neoliberalisme bezighouden aldus de twee auteurs.